Theo Phó thủ tướng, năm 2019, tình hình thế giới có những diễn biến không thuận lợi, kinh tế toàn cầu tăng trưởng thấp nhất trong 10 năm qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng tích cực, trở thành điểm sáng tăng trưởng tại khu vực Đông Nam Á và trên thế giới.
Kinh tế xã hội 5 tháng đầu năm 2019 của Việt Nam tiếp tục đạt được những kết quả tốt: nền tảng vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát theo mục tiêu, tốc độ tăng giá tiêu dùng thấp nhất trong vài năm trở lại đây, mặt bằng lãi suất ổn định, thu chi ngân sách nhà nước cơ bản đảm bảo, nguồn vốn FDI gia tăng…
“Cả nước có 54.000 doanh nghiệp thành lập mới, cao nhất trong 5 năm qua; có 16.000 doanh nghiệp quay lại hoạt động; sản xuất công nghiệp tăng khá, các sản phẩm điện tử, máy tính bắt đầu phục hồi sau 2 tháng tăng trưởng âm; môi trường kinh doanh được cải thiện; 85% doanh nghiệp đánh giá kinh tế có xu hướng tốt lên”, Phó thủ tướng nói.
Tuy vậy, Phó thủ tướng cũng nhìn nhận nền kinh tế Việt Nam vẫn đang đứng trước khó khăn, thách thức cần giải quyết.
Cụ thể, xuất phát từ nguyên nhân yếu kém nội tại, năng suất, chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế còn thấp, từ đó dẫn đến năng lực cạnh tranh chưa cao. Trình độ quản lý, năng lực sáng tạo, năng lực ứng dụng công nghệ, liên kết tham gia chuỗi giá trị của Việt Nam còn hạn chế.
Bên cạnh đó, các quy định về kinh doanh còn bất cập, thủ tục hành chính còn rườm rà, việc tiếp cận đất đai, tài nguyên còn khó khăn, tỷ lệ doanh nghiệp so với dân số bình quân còn thấp (trung bình 140 người Việt Nam mới có 1 doanh nghiệp trong khi đó ở các nước phát triển cứ 10 – 12 người đã có 1 doanh nghiệp).
Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh phát triển nhanh và bền vững là quan điểm, chủ trương xuyên suốt của Việt Nam. Trong đó, mục tiêu ưu tiên là phát triển nhanh để tránh tụt hậu, giảm khoảng cách thu nhập giữa Việt Nam và các nước. “Tuy nhiên phát triển nhanh cũng gắn liền với bền vững, bởi bền vững là điều kiện đủ để đảm bảo Việt Nam tiếp tục phát triển trong giai đoạn tới”.
Theo Phó thủ tướng, phát triển bền vững trước hết là giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng và phát triển, giữa phát triển kinh tế và phát triển xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
Để thực hiện điều này, Chính phủ Việt Nam đang triển khai 7 giải pháp. Một là giữ vững sự ổn định về vĩ mô (kinh tế, môi trường chính trị xã hội). Đây được xem là yếu tố quyết định để huy động nguồn lực cho đất nước phát triển bền vững.
Hai là tập trung tái cấu trúc nền kinh tế gắn với tăng trưởng hợp lý nhằm nâng cao năng lực, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
“Tập trung tái cơ cấu đầu tư, nhất là đầu tư công; tái cơ cấu các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhà nước; tái cơ cấu hệ thống tài chính ngân hàng, tập trung vào các ngân hàng thương mại; tái cơ cấu ngành nghề, tập trung vào các ngành công nghiệp cốt lõi gắn với phát triển công nghiệp phụ trợ để nâng cao sản xuất, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, lấy thị trường quốc tế là mục tiêu.
“Bên cạnh đó tập trung tái cấu trúc ngành năng lượng; tái cơ cấu ngành, sản phẩm gắn với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, phát triển đô thị xanh, thông minh”, Phó thủ tướng cho hay.
Ba là Việt Nam ưu tiên đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ từ giao thông, y tế, giáo dục… nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Bốn là đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, coi giáo dục và khoa học công nghệ là quốc sách để nâng cao chất lượng nhân lực.
Năm là tập trung hoàn thiện thể chế để tạo môi trường minh bạch, cạnh tranh, thông thoáng, tạo điều kiện huy động nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển.
Sáu là tập trung phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, tăng cường vai trò nghiên cứu của các trường đại học, đổi mới chương trình nghiên cứu, khuyến khích thành lập viện nghiên cứu tư nhân, nhất là trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Ngoài ra, Chính phủ khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, tham gia nghiên cứu AI. “Chính phủ không sử dụng công cụ hành chính để can thiệp hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp”.
Bảy là tiếp tục đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế. “Việt Nam tham gia tích cực vào các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, song phương và đa phương. Tôi cho đây là môi trường rất tốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và những yếu tố đó ép chúng tôi phát triển bền vững”, Phó thủ tướng nói.
Nhấn mạnh mục tiêu của VBF 2019, Phó thủ tướng cũng nhấn mạnh mục tiêu trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp về kinh tế, pháp lý và đạo đức.
Cụ thể, về kinh tế, Phó thủ tướng cho rằng doanh nghiệp phải cân đối mục tiêu lợi nhuận và việc đối xử thỏa đáng với người lao động như tạo điều kiện cho người lao động phát triển, được thụ hưởng môi trường tốt, được đảm bảo quyền riêng tư.
Về pháp lý, doanh nghiệp phải đảm bảo pháp lý với các bên liên quan thông qua việc tuân thủ các quy định về cạnh tranh, thúc đẩy công bằng, an toàn, cung cấp sáng kiến chống hành vi sai trái của doanh nghiệp. “Doanh nghiệp không thể tồn tại lâu dài nếu không tuân thủ pháp lý”, Phó thủ tướng nói.
Về đạo đức, Phó thủ tướng nhấn mạnh khía cạnh này vô cùng quan trọng. Bởi đây là khía cạnh được cộng đồng mong đợi từ các doanh nghiệp. “Những gì doanh nghiệp quyết định đúng, chia sẻ với cộng đồng thì sẽ được công đồng tôn vinh và ngược lại”, Phó thủ tướng kết luận.
