Trung, Mỹ và cuộc chiến FTAAP - TPP tại APEC

Theo tờ Wall Street Journal, tại Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra ngày 18/11 tại Manila (Philippines), Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định Hiệp định Khu vực thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP) do Bắc Kinh hậu thuẫn có vai trò đặc biệt quan trọng đối với quá trình hội nhập kinh tế khu vực.

Ông Tập cho rằng với sự xuất hiện của một loạt thỏa thuận thương mại tự do trong khu vực sẽ gây lo ngại về nguy cơ phân mảnh. Vì thế, ông Tập kêu gọi các quốc gia thành viên APEC nhanh chóng hiện thực hóa FTAAP và đưa hội nhập kinh tế khu vực phát triển mạnh mẽ hơn.

Cũng tại hội nghị, ông Tập nhấn mạnh vai trò quan trọng của Trung Quốc với vị trí then chốt trong nền kinh tế toàn cầu, bất chấp tốc độ tăng trưởng đang đà suy giảm của nước này. "Mặc dù tăng trưởng của Trung Quốc đang chậm lại nhưng vẫn chiếm 30% GDP toàn cầu", ông Tập nói.

"Trung Quốc sẽ tăng cường nỗ lực để xây dựng các thỏa thuận thương mại tự do "tiêu chuẩn cao". Các cuộc đàm phán để nâng cấp Hiệp định Thương mại tự do Trung Quốc - ASEAN gần như hoàn tất, các thỏa thuận với Úc và Hàn Quốc dự kiến ​​sẽ có hiệu lực vào cuối năm nay", ông Tập phát biểu.

Không hề kém cạnh, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng ra sức thúc đẩy TPP, hiệp định thương mại không có sự tham gia của Trung Quốc. Theo đó, ông Obama cùng lãnh đạo 11 nước thành viên còn lại có cuộc họp bên lề  APEC hôm 18/11.

Với sự tin tưởng mạnh mẽ rằng TPP sẽ mang lại nhiều thành quả lớn trong những thập kỷ tới, ông Obama cho biết: "Đây là thỏa thuận thương mại có tiêu chuẩn cao nhất và tiến bộ nhất từng được ký kết".

"Chúng tôi muốn tất cả các nước theo đuổi lợi ích dựa trên các tiêu chuẩn chung công bằng. Do đó, TPP không phải chỉ nhằm đẩy mạnh xuất khẩu giữa các nước trong khu vực mà là soạn ra các quy tắc của thương mại toàn cầu cho thế kỷ 21", ông Obama nói.

Việc hoàn tất ký kết TPP là mục tiêu chính sách thương mại số một của ông Obama trước kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ năm tới. 

Một số nhà phân tích cho rằng cho đến nay, Trung Quốc đã có một chiến lược kinh tế toàn cầu rõ ràng hơn so với Mỹ. Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã sử dụng sức mạnh kinh tế của mình để tài trợ phát triển cơ sở hạ tầng và đẩy mạnh ký kết các thỏa thuận hợp tác với các nước trên thế giới, thông qua các nỗ lực nhằm tạo ra không gian mới cho giao thương.

Trung Quốc cũng đang nỗ lực hợp tác với hơn 50 quốc gia khác để chuẩn bị cho sự ra mắt Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB), dự kiến ​​sẽ hoàn thiện và hoạt động vào cuối năm nay.

AIIB là một tổ chức tài chính quốc tế đang trong quá trình thành lập với mục tiêu là hỗ trợ việc xây dựng cơ sở hạ tầng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tổ chức này là sáng kiến của Trung Quốc, các nước có GDP lớn nhưng không phải quốc gia sáng lập là Hoa Kỳ, Nhật Bản và Canada.

Một số người xem AIIB là đối thủ của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF, Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), vốn là những tổ chức tài chính được xem là bị chi phối bởi các nước phát triển như Hoa Kỳ. 

Ngoài các dự án trong khu vực Thái Bình Dương, Bắc Kinh đang tích cực thực hiện dự án Vành đai kinh tế con đường tơ lụa, sẽ kết nối Trung Quốc với các nước láng giềng ở phía Tây, trước hết với các nước Trung Á và Nga và sau đó theo hướng châu Âu.

Tuy nhiên, các nhà phân tích rủi ro và các doanh nghiệp hoạt động trong khu vực nói rằng chiến lược của Mỹ vẫn đảm bảo một vị thế vững chắc trong việc thiết lập các quy tắc mới cho thương mại toàn cầu, đẩy mạnh thương mại và đầu tư, thiết lập một tiêu chuẩn cao hơn, đặc biệt đối với quyền sở hữu trí tuệ trong TPP. 

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung xem ra vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và không biết bao giờ mới tới hồi kết,