Trong kinh tế học, nhu cầu trên thị trường của người tiêu dùng đối với hàng hóa thường được diễn tả bằng đường cầu. Cụ thể, đường cầu diễn tả mối quan hệ giữa giá cả và lượng cầu khi những yếu tố khác không đổi. "Những yếu tố khác" ở đây bao gồm giá cả hàng hóa liên quan, thu nhập của người tiêu dùng và thị hiếu của người tiêu dùng.

Giá cả hàng hóa liên quan

Hàng hóa thay thế là hàng hóa có thể thay thế các loại hàng hóa khác tương đương về công dụng khi có các điều kiện thay đổi. Hàng hóa thay thế có thể có chất lượng tốt hơn hoặc thấp hơn mặt hàng nó thay thế và đa số có mức giá rẻ hơn. Ví dụ, trong thực tế, khi giá vé xe buýt hay giá xăng tăng sẽ làm tăng lượng cầu về đi lại bằng tàu điện ngầm. Như vậy, tàu điện ngầm là hàng hóa thay thế cho xe buýt và những phương tiện di chuyển hoạt động bằng xăng dầu.

Hàng bổ sung là những hàng hóa có xu hướng được mua cùng với hàng hóa khác vì nó bổ sung cho hàng hóa này, ví dụ như chén được mua cùng tách, ô tô và xăng, giầy và dây giầy.

Trong thực tế, trong rạp phim, nước ngọt có ga hay được bán cùng với bắp rang bơ. Càng nhiều bắp rang bơ được bán ra tương đương với một lượng lớn nước ngọt được bán theo. Như vậy, bắp rang bơ và nước ngọt có ga được gọi là hàng hóa bổ sung. Tuy nhiên khi giá bắp rang bơ tăng cao, người tiêu dùng sẽ chuyển qua sử dụng những hàng hóa khác như snack. Lúc này, snack và bắp rang bơ là hàng hóa thay thế của nhau.

Tóm lại, đối với hàng hóa liên quan, giá của một hàng hóa tăng làm tăng cầu cho hàng hóa thay thế và làm giảm cầu đối với hàng hóa bổ sung cho mặt hàng đó.

Thu nhập của người tiêu dùng

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến nhu cầu trên thị trường là thu nhập của người tiêu dùng. Khi thu nhập tăng, người tiêu dùng có nhiều điều kiện hơn để chi tiêu nên cầu về hầu hết các loại hàng hóa tăng lên. Người tiêu dùng sẽ có nhu cầu nhiều hơn đối với hàng hóa thông thường khi thu nhập tăng.

Tuy nhiên cũng có những trường hợp ngoại lệ. Đối với loại hàng hóa giá rẻ nhưng có chất lượng kém như hàng hóa thứ cấp, người tiêu dùng sẽ giảm nhu cầu tiêu thụ khi thu nhập tăng cho phép họ có thể chi tiêu cho nhiều hàng hóa chất lượng cao hơn. Nhìn chung, cầu đối với hàng hóa thông thường tăng khi thu nhập tăng còn cầu đối với hàng hóa thứ cấp giảm khi thu nhập tăng.

Thị hiếu của người tiêu dùng

Một trong những yếu tố ảnh hưởng mạnh đến nhu cầu trên thị trường là thị hiếu của người tiêu dùng. Thị hiếu của người tiêu dùng được hình thành bởi sự thuận tiện, thói quen hay thái độ xã hội. Ví dụ trào lưu ưa thích váy ngắn làm giảm cầu về nguyên liệu vải. Xu hướng quan tâm chăm sóc đến vấn đề sức khỏe làm tăng cầu về các sản phẩm chức năng, dụng cụ thể thao và thực phẩm tốt cho sức khỏe đồng thời làm giảm cầu về những hàng hóa gây hại cho sức khỏe như thuốc lá.