Thị trường M&A bất động sản Việt Nam nửa đầu năm 2018: Dấu ấn khối nội

Theo ghi nhận của Jones Lang LaSalle, thị trường bất động sản 6 tháng đầu năm 2018 tiếp tục sôi động với hàng loạt các thương vụ mua bán và sáp nhập thuộc phân khúc nhà ở, thương mại và công nghiệp.

Hình thức liên doanh giữa các nhà đầu tư nước ngoài - với lợi thế về khả năng tài chính mạnh và giàu kinh nghiệm, và doanh nghiệp địa phương - những nhà đầu tư đang nắm giữ đất đai trên thị trường cũng như có mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền sở tại, đang ngày càng trở nên phổ biến.

Các nhà đầu tư đến từ nhiều quốc gia khác nhau như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và gần đây là Trung Quốc đang tích cực rót vốn và trở thành bên dẫn dắt cuộc chơi M&A bất động sản tại Việt Nam.

Thương vụ đáng kể nhất vào đầu năm của khối ngoại là giao dịch tòa nhà văn phòng Sun Wah được thực hiện bởi Nomura Real Estate Development. Theo thông cáo báo chí phát đi vào tháng Giêng năm nay, Nomura đã chính thức mua lại 24% cổ phần của tòa nhà văn phòng hạng A có vị trí đắc địa ở 1uận 1, TP.HCM.

Sau dự án “Phú Mỹ Hưng Midtown” tại quận 7, TP. HCM, tòa nhà Sun Wah là dự án thứ hai của Nomura tại Việt Nam và cũng là dự án văn phòng đầu tiên của tập đoàn này. Thương vụ chứng minh sự quan tâm mạnh mẽ và cam kết lâu dài của Nomura đối với thị trường trong nước.

Một giao dịch đáng chú ý khác là Frasers Property đã ký thỏa thuận với Công ty TNHH Trần Thái để mua lại 24 triệu cổ phiếu phổ thông, chiếm 75% vốn cổ phần của Công ty Cổ phần Địa ốc Phú An Khang.

Trong thời gian tới, Phú An Khang sẽ tiến hành xây dựng dự án khu dân cư và thương mại trên khu đất phát triển tại quận 2, TP. HCM do công ty sở hữu. Thương vụ được đề xuất với giá 408,6 tỷ đồng (tương đương 18 triệu USD).

Một thương vụ phát triển nhà ở phức hợp lớn khác trong tháng Sáu là việc thoái vốn của Keppel Land tại dự án phát triển của Công ty Cổ phần Quốc Lộc Phát ở quận 2, TP. HCM.

Cụ thể, công ty Keppel Land Limited (KLL – là công ty con của Công ty TNHH Keppel), thông qua các công ty con được sở hữu trực tiếp là Công ty TNHH Keppel Land Thủ Thiêm và công ty con sở hữu gián tiếp là công ty TNHH Orbista (lần lượt sở hữu 20% và 25% lãi cổ phần trong Quốc Lộc Phát) đã ký kết thỏa thuận mua bán để thoái vốn tại Quốc Lộc Phát với giá 702 tỷ đồng (tương đương 30,6 triệu USD).

Sau khi giao dịch hoàn tất, KLL sẽ nắm giữ 15% lợi nhuận trong Quốc Lộc Phát thông qua Công ty TNHH Orbista. Theo đó khi hoàn thành giao dịch nói trên, Keppel Corporation Limited dự kiến sẽ thoái vốn gián tiếp 15% cổ phần còn lại trong Quốc Lộc Phát được sở hữu thông qua công ty con Oil Asia – hiện nắm giữ 100% cổ phần lợi nhuận trong Công ty TNHH Orbista.

Ở mảng bất động sản khu công nghiệp, giao dịch nổi bật nhất là thương vụ mua bán cổ phần giữa Sembcorp Industries (Sembcorp) và CRE Asia.

Theo đó, vào tháng Năm, công ty con của Sembcorp là Sembcorp Infra Services (SIS) đã ký kết thỏa thuận đăng ký cổ phần với CRE Asia. Cổ phiếu do SIS phát hành.

SIS sẽ tăng vốn cổ phần lên 20,5 triệu cổ phiếu phổ thông thông qua phát hành cổ phiếu phổ thông mới và CRE Asia đã đồng ý đầu tư 6,2 triệu USD vào SIS để đổi lấy 6,2 triệu cổ phiếu phổ thông mới, hoặc 30% vốn mở rộng. Sembcorp Development giữ 70% còn lại.

SIS và công ty con thuộc sở hữu của SIS Hải Phòng là nhà phát triển khoảng 30.000 m2 không gian nhà xưởng trong khu đô thị công nghiệp Việt Nam Singapore (VSIP) tại Hải Phòng, Việt Nam. Vốn mới từ CRE Asia và các khoản vay ngân hàng sẽ tài trợ cho việc phát triển thêm 30.000 m2 diện tích kho tại Việt Nam đươc đầu tư bởi SIS.

Theo đánh giá của JLL, trong 6 tháng qua, giao dịch của khối ngoại là rất đậm nét trên thị trường M&A bất động sản Việt Nam. Tuy nhiên, thị trường cũng ghi nhận những giao dịch thâu tóm bất động sản đáng chú ý đến từ nhà đầu tư trong nước.

Một trong những thương vụ đình đám nhất là trong tháng Sáu, Berjaya Land Berhad của Malaysia cho biết công ty con của họ, Berjaya Leisure (Cayman) Limited (BLeisure Cayman), đã thoái toàn bộ 32,5% số vốn góp vào Berjaya Việt Nam Financial Center Limited (BVFC) cho Công ty Cổ phần Vinhomes (Vinhomes) và Tổng công ty Du lịch Cần Giờ với khoản chi phí được cân nhắc là 884,9 tỷ đồng (tương đương 38,4 triệu USD).

Trước khi thoái vốn BVFC, khoản vốn góp của BLeisure Cayman là 967,3 tỷ đồng (tương đương 42 triệu USD) chiếm 100% vốn điều lệ của BVFC. Tuy nhiên, trong tháng Ba năm 2018, Vinhomes đã rót vốn mới 2.008,7 tỷ đồng (tương đương 87,3 triệu USD) theo các điều kiện của chính phủ Việt Nam, dẫn đến việc BLeisure Caymans nắm giữ vốn điều lệ của BVFC giảm từ 100% còn 32,5%.

Theo thông cáo báo chí mới nhất, BVFC đang phát triển các dự án bao gồm “tòa nhà văn phòng, khách sạn 5 sao, khu dịch vụ và trung tâm mua sắm trên mảnh đất rộng 6,64 ha tại quận 10, TP.HCM”. Tính đến thời điểm hiện tại, công ty vẫn chưa chính thức hoạt động.

Bên cạnh đó, thông báo tương tự phát đi từ Berjaya Land Berhad vào ngày 4/6/2018 cho hay Vingroup và các chi nhánh của công ty có khả năng sẽ mua lại Công ty TNHH Một thành viên Đại học Quốc tế Berjaya Việt Nam (BVIUT) sau khi đã rót 11.904 tỷ đồng (tương đương 518 triệu USD) vào BVIUT trong tháng 12/2017.

Để tăng tính hiệu quả, Vingroup đã tăng cổ phần của mình trong công ty lên 99,2%. Cổ phần ban đầu của BLeisure Cayman tại BVIUT đã được giảm từ 100% xuống 0,8% và công ty có ý định thoái vốn số cổ phần còn lại trong thời gian sớm nhất.