Thị trường khí sẽ đối mặt khó khăn khi tiêu thụ tăng, khai thác giảm

Theo Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) Trần Duy Đông, khí và thị trường khí luôn là lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, thời gian qua, trong bối cảnh xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine tác động lớn đến nguồn cung ứng đã cho thấy vai trò cấp bách của việc định hướng thị trường.

Thông tin từ Bộ Công Thương cho hay, hiện nay, nhu cầu tiêu thụ khí hóa lỏng hàng năm ở Việt Nam vào khoảng 2 - 2,2 triệu tấn, song chủ yếu phục vụ nhu cầu dân dụng và thương mại.

Trên thực tế, sản lượng khai thác hàng năm đang suy giảm, trong khi nhu cầu sử dụng khí tăng cao, cùng đó là những khó khăn trong việc tìm kiếm, thăm dò, đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho kinh tế xã hội. Do vậy, kế hoạch trong tương lai sẽ phải duy trì ổn định nguồn cung cấp khí hiện có kèm theo nhập khẩu khí hóa lỏng LNG.

Trưởng phòng Dầu khí, Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương) Đặng Hải Anh cho hay, để làm được việc này, phải mở rộng các hoạt động tìm kiếm và thăm dò để cung cấp thêm trữ lượng và sản lượng khai thác ở các khu vực tiềm năng, sâu và xa bờ; phát triển công nghiệp khí đốt; ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ nhập khẩu và tiêu thụ hết khí thiên nhiên hóa lỏng LNG. Đồng thời đảm bảo khả năng nhập khẩu 8 tỷ m3 LNG vào năm 2030 và 15 tỷ m3 vào năm 2045.

Theo đánh giá của Vụ Kế hoạch (Bộ Công Thương), hệ thống kho chứa khí với 54 kho đầu mối và tuyến sau trải dài khắp 3 miền đất nước đã đảm bảo kênh phân phối khí LPG (sản xuất từ lọc dầu, chủ yếu dùng trong gia đình) hoạt động trơn tru, không bị đứt gãy nguồn cung khi xảy ra các sự cố cục bộ, khách quan.

Song hiện nay, khí LPG được sử dụng chủ yếu cho dân dụng, các ứng dụng từ sản phẩm LPG còn thấp, do vậy sản lượng tiêu thụ rất thấp, dẫn đến quy mô hệ thống kho cảng LPG chủ yếu là kho cảng nhỏ, năng lực nhập hàng hạn chế.

Với khí thiên nhiên hóa lỏng LNG, công nghệ và thiết bị phức tạp, còn mới, ở Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm xây dựng và vận hành. Tàu vận tải khí LNG thông thường có dung tích lớn, đòi hỏi phải có các cảng nước sâu để tiếp nhận tàu, đây là khó khăn khi xây dựng kho LNG tại Việt Nam.

Ngoài ra, việc xây dựng mới những tuyến ống dẫn khí từ kho LNG đến các khách hàng công nghiệp và dân dụng cũng gặp nhiều khó khăn về quy hoạch, do thiếu đồng bộ khi các khu công nghiệp được quy hoạch chưa tính đến dành hành lang tuyến cho ống dẫn khí đốt.

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Nguyễn Hoàng Giang, dự kiến, để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm khí trong nước, cơ sở hạ tầng tồn trữ của các kho chứa khí phải đạt quy mô 3,5 - 4 triệu tấn/năm vào năm 2025, và khoảng 4,5 - 5 triệu tấn/năm vào năm 2035 nhằm đảm bảo yêu cầu dự trữ tối thiểu đạt trên 15 ngày cung cấp.

Do vậy, trước hết, cần có định hướng mở rộng và xây mới kho chứa khí LPG từ lọc dầu, để nhập khẩu đủ nhu cầu phát triển các nhà máy công nghiệp và khách hàng. Cùng đó là xây mới và mở rộng kho khí hóa lỏng LNG hiện có đáp ứng nhu cầu tiêu thụ cho những dự án điện khí, các khách hàng công nghiệp.

Theo ông Nguyễn Văn Vy, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, hiện nay công nghệ cho tìm kiếm khai thác vẫn phức tạp, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, đặc biệt sự biến động của thị trường dầu khí thế giới, chịu ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố địa chính trị. Cùng đó là xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Do vậy, để phát triển thị trường khí, cần thúc đẩy sớm công tác đầu tư các dự án khai thác mỏ, cơ sở hạ tầng khí, nhập khẩu khí, điện khí, tái hóa khí hóa lỏng LNG để đảm bảo đáp ứng nhu cầu trong nước.