Nhà đầu tư chính thức được phép vừa mua vừa bán chứng khoán

Thông tư 203/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về giao dịch trên thị trường chứng khoán chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2016, thay thế cho Thông tư 74/2011/TT-BTC về hướng dẫn giao dịch trên thị trường chứng khoán. 

Khi thông tư này chính thức có hiệu lực, nhiều công ty chứng khoán như FPTS, MBS, VND... thông báo đã nâng cấp và thay đổi hệ thống giao dịch chứng khoán để giúp nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh ngược chiều trong giao dịch chứng khoán.

Nếu Thông tư 74 quy định, nhà đầu tư chỉ được sử dụng 1 tài khoản để thực hiện giao dịch ngược chiều cùng 1 loại chứng khoán; không được đồng thời đặt lệnh vừa mua vừa bán trong từng lần khớp lệnh, chỉ được thực hiện khi lệnh trước đã khớp, thì Thông tư 203 quy định lại theo hướng cho phép các nhà đầu tư được thực hiện cùng mua cùng bán, phù hợp thông lệ quốc tế.

Cụ thể, nhà đầu tư sẽ được phép đặt lệnh mua/bán đồng thời cùng một mã chứng khoán trong phiên khớp lệnh liên tục. Nhà đầu tư không được phép đặt lệnh mua/bán đồng thời cùng một mã chứng khoán trong phiên khớp lệnh định kỳ, trừ các lệnh chưa khớp và còn hiệu lực từ phiên khớp lệnh liên tục trước đó. Thời gian áp dụng từ 1/7 (riêng FPTS từ ngày 4/7).

Trường hợp khách hàng mở tài khoản lưu ký tại ngân hàng lưu ký và mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán, khách hàng được đặt lệnh mua và công ty chứng khoán được thực hiện lệnh mua khi có bảo lãnh thanh toán hoặc xác nhận của ngân hàng lưu ký về việc ngân hàng lưu ký chấp nhận thanh toán giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư.

Điều này có nghĩa là nhà đầu tư có sẵn cổ phiếu trong tài khoản thì được phép đặt lệnh vừa mua vừa bán để hưởng chênh lệch. Đây có thể được xem là bước chuẩn bị cho nghiệp vụ giao dịch T+0  mà dự kiến đến năm 2017 mới có thể đưa vào áp dụng cùng với nghiệp vụ bán chứng khoán trở về.

Những thay đổi có ảnh hưởng lớn nhất của Thông tư 203 là nội dung về giao dịch trong ngày (T+0) và cho phép nhà đầu tư bán cổ phiếu đã mua nhưng chưa về tài khoản hiện tại (giao dịch chứng khoán chờ về) vẫn còn đang chờ hướng dẫn triển khai cụ thể từ các cơ quan chức năng.

Giao dịch T+0 là giao dịch trong ngày được hiểu là nhà đầu tư sau khi đã mua hoặc bán cổ phiếu thì ngay trong ngày giao dịch, có thể bán hoặc mua một lượng tương đương. Điều này có nghĩa thời gian giao dịch sẽ là T+0, thay vì như hiện nay phải đợi 3 ngày chứng khoán mới về tài khoản và người mua mới thực sự sở hữu.

Với giao dịch bán chứng khoán chờ về, nhà đầu tư được đặt lệnh bán đối với số lượng chứng khoán đã có sẵn trên tài khoản lưu ký của nhà đầu tư tại ngày giao dịch và số chứng khoán sẽ nhận được trước hoặc tại ngày thanh toán từ các giao dịch mua đã thực hiện trước đó.

Bán chứng khoán chờ về, thực chất là cho phép bán khống có đảm bảo, khác hẳn với bán khống thuần túy. Điều này đòi hỏi sự sẵn sàng của hệ thống vay và cho vay chứng khoán của Trung tâm lưu ký.