Lào sắp tham vấn trước dự án thủy điện thứ sáu trên sông Mê Công

Trong thông báo trình lên Ban thư ký MRC, Chính phủ CHDCND Lào cung cấp một bộ tài liệu kỹ thuật và nghiên cứu khả thi kỹ thuật, bao gồm các đánh giá tác động xã hội và môi trường của dự án và nghiên cứu phù sa và nghề cá. Bộ tài liệu này sẽ được chia sẻ với các quốc gia thành viên khác của MRC là Campuchia, Thái Lan và Việt Nam.

Theo thông báo, dự án dự kiến bắt đầu khởi công xây dựng trong năm 2020 và hoàn thành vào năm 2028. Dự án dự kiến bắt đầu bán điện từ năm 2028. Điện sản xuất ra chủ yếu sẽ bán sang Thái Lan.

Tiến sỹ An Pich Hatda, Giám đốc điều hành Ban thư ký MRC, cho biết “Lào đã nộp hồ sơ dự án sử dụng nước trong lưu vực trên dòng chính sông Mê Công này theo thủ tục tham vấn trước. Việc nộp hồ sơ tham vấn trước sẽ tạo điều kiện để các quốc gia thành viên được thông báo cũng như công chúng có được nghiên cứu và thông tin chi tiết về việc sử dụng tài nguyên nước của dự án cũng như bất kỳ tác động nào xuất phát từ dự án này".

Theo MRC, CHDCND Lào đã nộp hồ sơ tham vấn trước dự án thủy điện Sanakham vào ngày 9/9/2019, không lâu sau khi quốc gia này nộp hồ sơ tham vấn trước cho dự án thủy điện Luang Prabang.

Nhưng để đảm bảo quá trình tham vấn có ý nghĩa, Ủy ban Liên hợp – trong đó có cả CHDCND Lào – đã quyết định hoãn quá trình tham vấn trước dự án Sanakham đến sau khi hoàn thành quá trình tham vấn trước dự án Luang Prabang.

Theo thủ tục của MRC, sau khi hồ sơ được nộp, Ban thư ký MRC thẩm định và kiểm tra tài liệu dự án nộp đã đầy đủ chưa. Ban Thư ký MRC đã hoàn thành thẩm định kỹ thuật hồ sơ tham vấn trước của dự án Luang Prabang đồng thời cũng hoàn tất việc kiểm tra ban đầu tài liệu dự án thủy điện Sanakham và chuyển tất cả tài liệu được trình tới ba quốc gia thành viên nhận thông báo để thẩm định. Các tài liệu này đã được đăng tải lên website của MRC để công chúng có thể tham khảo.

Quá trình tham vấn trước dự án thủy điện Luang Prabang bắt đầu từ ngày 8/10/2019 và dự kiến kết thúc vào ngày 7/4/2020. Nhưng do đại dịch Covid-19, Ủy ban Liên hợp đã không thể tiến hành họp để thống nhất về tuyên bố chung và kế hoạch hành động chung. Phiên họp tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 4/6/2020.

Tới nay, đã có 49 dự án trên sông Mê Công được trình để tiến hành tham vấn theo PNPCA: ba dự án từ Campuchia, 30 từ CHDCND Lào, 2 từ Thái Lan và 14 từ Việt Nam.

Ngoài dự án thủy điện Sanakham, có năm dự án khác gồm: Xayaburi, Don Sahong, Pak Beng, Pak Lay và Luang Prabang được đề xuất trên dòng chính sông Mê Công ở CHDCND Lào và do đó, đã được trình để tiến hành tham vấn trước.

Nằm giữa tỉnh Xayaburi và tỉnh Viên Chăn ở nước CHDCND Lào, dự án thủy điện Sanakham cách biên giới Thái Lan - Lào khoảng 2km về phía thượng lưu ở tỉnh Loei, và cách biển khoảng 1.737km.

Dự án cách huyện Sanakham của tỉnh Viên Chăn 25km về phía thượng lưu, cách Thủ đô Viên Chăn khoảng 155km về phía hạ lưu, và cách dự án thủy điện Pak Lay 84km về phía hạ lưu.

Nhà máy phát điện sẽ dài 350 mét, cao 58 mét, có 12 tổ máy (turbine), mỗi tổ máy có công suất 57MW.

Theo tài liệu được trình, Công ty TNHH Năng lượng Datang (Lào) Sanakham là nhà thầu của dự án này. Tổng chi phí dự án ước tính 2,073 tỷ USD. Trong đó, 27,7 triệu USD được phân bổ cho các biện pháp giảm nhẹ tác động môi trường và xã hội và các chương trình theo dõi giám sát.

Nhóm làm việc của Ủy ban Liên hợp MRC (JCWG) gồm thành viên là các chuyên gia kỹ thuật cấp cao đại diện cho Campuchia, CHDCND Lào, Thái Lan và Việt Nam, đóng vai trò cơ quan cố vấn cho Ủy ban Liên hợp MRC trong quá trình triển khai PNPCA. Nhóm làm việc này dự định họp vào ngày 16/6/2020 để thảo luận về các vấn đề chính xoay quanh quá trình tham vấn trước của dự án, gồm cả ngày bắt đầu quá trình sáu tháng này.

MRC cùng với các Ban thư ký Ủy ban Sông Mê Công Quốc gia sẽ tiến hành tham vấn quốc gia và khu vực để thu thập quan điểm về dự án đề xuất.