‘Lạm phát toàn cầu có thể đã đạt đỉnh’

Các chi phí và chỉ số lạm phát bắt đầu giảm

Giá tại đầu nguồn sản xuất, giá vận chuyển, giá hàng hóa và kỳ vọng lạm phát đều bắt đầu giảm so với mức kỷ lục gần đây. Các chuỗi dữ liệu này được các nhà kinh tế và hoạch định chính sách theo dõi rộng rãi vì chúng cung cấp dấu hiệu ban đầu về các xu hướng sẽ định hình cách tính lạm phát tổng thể.

Theo Capital Economics, lạm phát đã lên đến đỉnh điểm ở các thị trường mới nổi, với giá tiêu dùng giảm ở Brazil, Thái Lan và Chile, trong khi dữ liệu gần đây cho thấy một số áp lực về giá ở các nền kinh tế phát triển đã yếu đi.

Tại Đức, giá tại cổng nhà máy đã giảm 4,2% trong tháng 10 so với tháng trước - mức giảm hàng tháng lớn nhất kể từ năm 1948. Tại Mỹ và Anh, lạm phát giá sản xuất hằng năm đã chậm lại kể từ mùa hè.

Gần như tất cả nhóm các nền kinh tế hàng đầu G20 đã công bố chỉ số giá sản xuất tháng 10 đều báo cáo tốc độ tăng trưởng hàng năm chậm hơn so với tháng trước, bao gồm Tây Ban Nha, Mexico, Bồ Đào Nha và Ba Lan.

Chỉ số giá lương thực của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO) chậm lại ở mức tăng hàng năm là 1,9% trong tháng 10, giảm so với mức cao nhất 40% vào tháng 5/2021.

Giá khí đốt chuẩn TTF của châu Âu là dưới 130 EUR/MWh, giảm từ mức cao nhất là 311 EUR ghi nhận hồi tháng 8 và hầu hết giá hàng hóa đều ở dưới mức đỉnh.

Giá vận chuyển toàn cầu phần lớn đã trở lại mức trước đại dịch sau khi tăng hơn 5 lần trong thời gian phong tỏa.

Tại Mỹ, chi phí sản xuất và dịch vụ tăng với tốc độ chậm nhất kể từ tháng 12/2020 trong tháng 11, trong khi tốc độ tăng giá bán giảm xuống mức chậm nhất trong hơn hai năm, theo khảo sát hàng tháng của S&P Global về các nhà quản lý mua hàng. Tại khu vực đồng EUR, lạm phát trong doanh số bán hàng của nhà máy đạt mức thấp nhất trong 20 tháng.

Lạm phát của Mỹ đã giảm nhiều hơn dự kiến trong tháng 10 và hầu hết các nhà kinh tế dự báo tốc độ tăng giá sẽ đạt đỉnh trong quý này ở Anh, khu vực đồng EUR và Australia. Các nhà kinh tế tham gia cuộc thăm dò ý kiến của Reuters kỳ vọng lạm phát khu vực đồng EUR sẽ đạt 10,4% trong tháng 11 khi dữ liệu được công bố ngày 30/11 tới, giảm so với mức 10,6% của tháng trước.

Kỳ vọng lạm phát giảm

Theo các nhà kinh tế, các số liệu cho thấy áp lực về giá đối với chuỗi cung ứng toàn cầu đang giảm bớt, có khả năng lạm phát toàn phần sẽ giảm từ mức cao lịch sử trong những tháng gần đây.

Đó sẽ là tin đáng mừng đối với các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, những đơn vị đã buộc phải thắt chặt chính sách tiền tệ để kiềm chế lạm phát, bất chấp nguy cơ đẩy các nền kinh tế lớn vào suy thoái.

Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's Analytics, cho biết: “Lạm phát có thể đang ở đỉnh điểm. Việc nới lỏng áp lực giá cả và tắc nghẽn giao hàng báo trước sự điều chỉnh sắp tới của giá tiêu dùng”.

Lạm phát toàn cầu đạt mức kỷ lục 12,1% trong tháng 10 theo ước tính của Moody's. Theo ông Zandi, đó sẽ là “mức đỉnh” đối với giá tiêu dùng.

Jennifer McKeown, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại Capital Economics, dự đoán lạm phát toàn cầu sẽ bắt đầu giảm vào năm tới do giá hầu hết các mặt hàng đều giảm do nhu cầu yếu đi. Bà cho biết giá năng lượng cao trong năm nay sẽ giảm dần vào năm 2023.

Bà cho biết: “Ước tính của chúng tôi là hiệu ứng lương thực và năng lượng kết hợp với nhau sẽ giúp giảm trung bình khoảng 3 điểm phần trăm so với lạm phát giá tiêu dùng chung ở các nền kinh tế tiên tiến trong sáu tháng tới”.

Vẫn còn chặng đường dài

Tuy nhiên, một số nhà kinh tế cảnh báo rằng chi phí năng lượng cao tiếp tục có thể làm chậm sự tốc độ giảm phát. Susannah Streeter, nhà phân tích thị trường và đầu tư cấp cao tại Hargreaves Lansdown, nói rằng “dầu, sản phẩm duy trì mức độ nhạy cảm cao với những hạn chế về nguồn cung và lệnh cấm của EU đối với dầu thô của Nga”, sẽ tiếp tục thúc đẩy lạm phát lớn ở Anh và khu vực đồng EUR.

Giá năng lượng và các hàng hóa khác có thể tăng trở lại nếu nền kinh tế Trung Quốc phục hồi mạnh mẽ, hoặc nếu Nga tiếp tục cắt giảm xuất khẩu để trả đũa việc phương Tây áp trần giá dầu và khí đốt của nước này.

Ngoài ra, không thể kỳ vọng lạm phát sẽ ngay lập tức sẽ giảm xuống 2% như mục tiêu của các nền kinh tế lớn. Vì vậy, các ngân hàng trung ương sẽ còn phải tiếp tục những bước đi chặt chẽ về chính sách tiền tệ để có thể đưa lạm phát về mức mong muốn. Quá trình này có thể kéo dài tới vài năm, đồng nghĩa với việc người tiêu dùng sẽ chưa thể hoàn toàn thoát khỏi “bóng ma” giá tiêu dùng cao và lạm phát tăng.

Katharine Neiss, nhà kinh tế trưởng châu Âu cho Thu nhập cố định PGIM, cho biết: “Đừng mong đợi lạm phát giảm xuống 2%, tỷ lệ mục tiêu ở hầu hết các nền kinh tế tiên tiến, một cách nhanh chóng”.

Nathan Sheets, trưởng bộ phận kinh tế quốc tế toàn cầu tại Citi, cho biết trong khi nhiều chỉ số cho thấy “lạm phát giảm mạnh đối với nhiều loại hàng hóa”, thì mức lạm phát cao có khả năng sẽ còn tồn tại ít nhất trong phần lớn năm 2023.

Xem thêm >> Bloomberg: Lạm phát của Mỹ thậm chí 'nóng' hơn trong năm tới