Ích lợi (utility) là khái niệm dùng để chỉ sự thỏa mãn, sự vui thích, khoái lạc mà một người thu được khi tiêu dùng một hàng hóa hay dịch vụ. Các từ đồng nghĩa với ích lợi là mối lợi, phúc lợi kinh tế, sự thỏa mãn và hạnh phúc
Khi sử dụng thuật ngữ ích lợi các nhà kinh tế không coi ích lợi là thuộc tính của một hàng hóa hay dịch vụ mà chỉ là biểu hiện của sự thỏa mãn thu được từ việc sử dụng nó. Chẳng hạn gạo có tính chất như nhau trong thời kỳ đói kém và thời kỳ dư thừa, trong khi ích lợi thực sự của nó tùy thuộc vào thời điểm tiêu dùng (một miếng khi đói bằng một miếng khi no). Ích lợi của người tiêu dùng thay đổi tùy theo tình trạng thể chất và tinh thần của anh ta. Do vậy, ích lợi là điều kiện riêng có của từng cá nhân
Ích lợi là khái niệm gây nhiều tranh cãi và có nguồn gốc từ thời cổ Hy Lạp. Các triết gia Hy Lạp đã sử dụng khái niệm này khi tìm cách xác định giá trị kinh tế. Vấn đề họ nếu ra không phải chỉ là cách tính toán mà đụng chạm tới bản chất của các giá trị thu được từ hành vi kinh tế
Tiếp tục phương pháp tiếp cận này, J.Bentham (1748 - 1832), triết gia người Anh, đã lập luận rằng hành vi của con người bị chi phối bởi các tính toán khôn ngoan: anh ta quyết định hành động nếu niềm vui hay khoái cảm thu được từ hành động đó lớn hơn sự đau đớn do nó gây ra. Nói cách khác, con người có bản chất vị lợi và họ xác định các giá trị kinh tế trên cơ sở này. Bentham cho rằng cso thể đo được niềm vui và sự đau đớn do một hành động tạo ra bằng các đơn vị ích lợi, giống như trọng lượng có thể đo bằng kilogram. Ngoài ra, ông còn tin rằng có thể cộng ích lợi của tất cả các cá nhân lại với nhau để được tổng ích lợi của toàn xã hội và cho rằng xã hội cần phải tối đa hóa tổng ích lợi này. Đây chính là quan điểm về ích lợi đếm được
Sau này các nhà kinh tế cho rằng không thể và không cần phải phản ánh ích lợi theo các như thế. Các nhà kinh tế đi theo quan điểm như vậy được gọi là người theo quan điểm ích lợi thứ tự, vì họ cho rằng chỉ có thứ tự, tức vấn đề sắp xếp sở thích theo một thứ tự nào đó là cần thiết, còn việc xác định quy mô ích lợi hoàn toàn không có ý nghĩa.
Kết quả xếp hạng ích lợi theo thứ tự nhu thế có thể biểu thji bằng lược đồ bàng quan. Mặc dù khi sắp xếp người ta không cần tới đơn vị ích lợi, nhưng hiện nay các nhà kinh tế vẫn dùng khái niệm này để chỉ mức ích lợi mà cá nhân thu được khi tiêu dùng một hàng nào đó
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Tags:
(VNF) - Chia sẻ về tình hình giải ngân vốn đầu tư công, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương khẳng định nếu tình hình giải ngân vốn đầu tư công tốt, đến cuối năm sẽ hết tiền.
(VNF) - Quận Hoàn Kiếm hiện nay là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hoá của thành phố Hà Nội.
(VNF) - Trước đó, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung đã bị Bộ Chính trị quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách.
(VNF) - Bộ Chính trị đề nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng thi hành kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng các ông Dương Văn Thái và Mai Tiến Dũng.
(VNF) - Một ngân hàng vừa thông báo lần 5 về việc bán đấu giá chiếc xe sang Mercedes - Benz loại Maybach S400 và chiếc E250 với giá chỉ từ hơn 2 tỷ đồng.
(VNF) - Bộ Chính trị đề nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng xem xét thi hành kỷ luật ông Lê Thanh Hải, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy TP. HCM.
(VNF) - Từ 1/5 đến nay, Cục Thuế Quảng Ninh đã liên tục ra thông báo đề nghị tạm hoãn xuất cảnh tới 30 giám đốc doanh nghiệp nợ thuế trên địa bàn.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HoSE: SSB) đã được vinh danh tại nhiều giải thưởng quan trọng trong nước và quốc tế gồm: Top 500 Doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất Việt Nam, Top 50 doanh nghiệp tăng trưởng xuất sắc nhất Việt Nam (Vietnam Report); Top 50 doanh nghiệp dẫn đầu năm 2024 (The Silicon Review - Mỹ), ghi nhận những nỗ lực không ngừng của Ngân hàng trong quá trình chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ.
(VNF) - Hướng tới mục tiêu nâng cao tính an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ, các ngân hàng thương mại đang tích cực triển khai nhiều giải pháp công nghệ , đáp ứng tuân thủ đúng theo yêu cầu tại Quyết định 2345/QĐ-NHNH của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
(VNF) - Tại cuộc họp ngày 14/5 về công tác quản lý thị trường vàng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khai yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chậm nhất cuối tuần này phải công bố quyết định thanh tra.
(VNF) - "Cao Xà Lá" là tên viết tắt của loạt nhà máy cao su, xà phòng, thuốc lá trên đường Nguyễn Trãi, Hà Nội. Tại khu vực này sẽ xây các khu đô thị mới với quy mô dân số dự kiến 46.000 người.
