Huy động 300.000 người cho chiến tranh, kinh tế Israel 'tồi tệ hơn dự kiến'

GDP sụt giảm do chiến tranh và tiêu dùng kém

Theo Cục Thống kê Trung ương Israel, cuộc chiến tranh đang bước sang tháng thứ 5 tại Dải Gaza đã khiến nền kinh tế Israel suy giảm 19,4% trong quý cuối cùng của năm 2023. 

Được biết, mức sụt giảm 20% cao gấp đôi so với ước tính của các chuyên gia kinh tế, cho thấy mức độ thiệt hại nặng nề mà quốc gia này phải chịu sau khi bắt đầu chiến tranh với phiến quân Hamas ở Gaza, hiện đã bước sang tháng thứ 5.

Cục Thống kê cho biết: “Sự sụt giảm của nền kinh tế trong quý IV/2023 bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự bùng nổ của Chiến tranh Kiếm sắt vào ngày 7/10/2023”.

Để so sánh, trong quý I/2023, tốc độ tăng trưởng GDP của Israel là 3,1%, quý II là 2,8% và quý III là 2,7%. Trong cả năm 2023, nền kinh tế Israel tăng trưởng 2%, giảm từ mức 6,5% vào năm 2022.

Số liệu sơ bộ do văn phòng công bố cho thấy sự sụt giảm GDP này bắt nguồn từ tiêu dùng tư nhân giảm 26,9%, do niềm tin giảm mạnh trong bối cảnh chiến tranh Gaza và các hộ gia đình cắt giảm chi tiêu.

Cụ thể, mức tiêu dùng tư nhân hàng năm giảm 26,9% trong quý IV so với quý trước và đầu tư cố định giảm mạnh gần 68% do việc xây dựng khu dân cư bị đình trệ trong bối cảnh thiếu công nhân (cả Israel và Palestine).

Trước đó, hơn 150.000 công nhân Palestine từ Bờ Tây bị chiếm đóng đã đến Israel hàng ngày để làm việc trong nhiều lĩnh vực, chủ yếu là xây dựng và nông nghiệp.

Liam Peach, chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại Capital Economics có trụ sở tại London, cho biết trong một báo cáo phân tích rằng sự sụt giảm GDP của Israel “tồi tệ hơn nhiều so với dự kiến ​​và làm nổi bật mức độ ảnh hưởng từ các cuộc tấn công của Hamas và cuộc chiến ở Gaza”.

 “Mặc dù sự phục hồi có vẻ sẽ diễn ra trong Quý I/2024, nhưng tốc độ tăng trưởng GDP trong năm 2024 nói chung có vẻ sẽ đạt một trong những mức thấp nhất được ghi nhận”, ông Peach nhận định.

Nền kinh tế công nghệ cao của Israel bị ảnh hưởng đặc biệt bởi thực tế là nước này đã huy động 300.000 nam giới và phụ nữ làm quân dự bị để triển khai ở cả Gaza và ở biên giới phía bắc với Hezbollah ở Lebanon.

Theo các nhà phân tích của Goldman Sachs, “sự sụt giảm GDP sâu sắc xảy ra bất chấp sự gia tăng mạnh mẽ trong tiêu dùng của khu vực công cũng như đóng góp tích cực vào thương mại ròng, với sự sụt giảm trong nhập khẩu vượt xa sự sụt giảm trong xuất khẩu”.

Triển vọng mờ mịt

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã hạ dự báo GDP của Israel xuống 2,3% vào năm 2023 từ mức 2,9% dự kiến ​​trước khi chiến tranh bùng nổ. Ngân hàng Israel đã cắt giảm triển vọng tăng trưởng vào tháng 11/2023 và kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng trưởng lần lượt 2% vào năm 2023 và 2024.

Trong tương lai, OECD dự báo nền kinh tế sẽ tăng trưởng với tốc độ 1,5% trong năm nay, giảm mạnh so với con số 3,3% được đưa ra trước đó và tăng trưởng 4,5% vào năm 2025.

Đầu tháng này, cơ quan xếp hạng Moody's của Mỹ đã hạ một bậc xếp hạng tín dụng của Israel từ A1 xuống A2 và thay đổi triển vọng thành "tiêu cực", viện dẫn tác động của cuộc chiến với nhóm khủng bố Hamas ở Gaza đối với gánh nặng nợ nần của chính phủ cũng như rủi ro tài chính và chính trị.

Tuy nhiên, cơ quan xếp hạng cũng khen ngợi rằng “cho đến nay nền kinh tế đã quản lý khá tốt hậu quả từ cuộc xung đột, với các chỉ số cho thấy sự phục hồi nhanh chóng trong 3 tháng qua”.

Xem thêm >> Thế giới tuần qua: Xung đột Israel - Hamas trải qua cột mốc mới