HSBC: Tăng trưởng tín dụng cao không đủ sức thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Chính phủ Việt Nam gần đây đã tập trung vào chiến lược tăng trưởng nhờ vào tín dụng. Tại cuộc họp của các quan chức cấp cao trong tháng Tám, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã kêu gọi tăng mục tiêu tăng trưởng tín dụng từ 18% lên 21% cho cả năm 2017, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% của cả nước.

"Chúng tôi tin rằng Việt Nam có thể dễ dàng đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 21% vào cuối năm, tuy nhiên điều này có thể gây ra nhiều thách thức trong bối cảnh tình hình giải quyết nợ xấu vẫn còn chậm và chất lượng tín dụng có thể được tạo ra trong việc đạt được mục tiêu mới. Hơn nữa, việc phân bổ tín dụng là rất quan trọng vì các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam phải cạnh tranh về vốn với các doanh nghiệp nhà nước và các doanh nghiệp tư nhân lớn khác", HSBC nhận định.

Theo HSBC, việc Ngân hàng Nhà nước cắt giảm lãi suất bất ngờ trong tháng Bảy đã thể hiện rõ Chính phủ Việt Nam có kế hoạch đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% cho cả năm 2017 thông qua kênh tín dụng.

Thực tế cũng cho thấy tốc độ tăng trưởng tín dụng ở Việt Nam đã liên tục tăng trong những năm gần đây. Trong 6 tháng đầu năm 2017, tín dụng đã đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong vòng 6 năm qua.

"Chúng tôi kỳ vọng tốc độ tăng trưởng tín dụng sẽ còn tăng tiếp trong quý IV/2017 và dễ dàng vượt mức 18,3% của năm 2016. Giả định tăng trưởng tín dụng trong thời gian còn lại của năm vẫn tương ứng với tốc độ tăng trưởng của năm ngoái, tăng trưởng tín dụng đến cuối năm sẽ đạt mức 19,3%. Trong khi đó, việc cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Nhà nước trong tháng Bảy cũng sẽ giúp thúc đẩy tốc độ tăng trưởng tín dụng và làm cho Chính phủ dễ dàng đạt được mục tiêu mới 21% do Thủ tướng đề ra", báo cáo nhận xét.

Tuy nhiên, HSBC lưu ý rằng tăng trưởng tín dụng nhanh có thể tạo ra những rủi ro mới cho ngành ngân hàng, đặc biệt nếu tín dụng mới được phân bổ cho các ngành công nghiệp kém hiệu quả như bất động sản.

Mặt khác, những nghiên cứu gần đây của Quỹ Tiền tệ (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) đều ghi nhận rằng các doanh nghiệp nhà nước hiện đang hấp thụ một lượng tín dụng không cân xứng trong nền kinh tế so với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chẳng hạn tại Hà Nội, phần lớn các khoản vay vẫn dành cho các doanh nghiệp nhà nước.

Trong khi đó, một cuộc khảo sát của WB về các doanh nghiệp Việt Nam cho thấy chỉ có 29% số doanh nghiệp nhỏ (có từ 1-20 nhân viên) có một hạn mức tín dụng chủ động, trong khi các doanh nghiệp nhà nước và các công ty lớn trong nước có thị phần tín dụng lớn nhất trên thị trường.

"Dữ liệu cho thấy tăng trưởng tín dụng cao không đủ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Việc phân bổ tín dụng sai lệch và giảm bớt đầu tư tư nhân nếu không được kiểm soát có thể sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP và tăng nguy cơ nợ xấu trong tương lai. Ngoài ra, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ giảm trong những năm gần đây phần nào gây hiểu lầm về mức nợ thật sự của các khoản vay có vấn đề trong nền kinh tế. Một phần của việc giảm nợ xấu là do chuyển cho Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC), nơi mà rủi ro tín dụng cơ bản của các khoản vay này chưa được loại trừ hoàn toàn", báo cáo nhận định.