"Gã khổng lồ" Pfizer sẽ mua lại Allergan với giá 150 tỷ USD

Theo thỏa thuận này, Pfizer sẽ trả 11,3 cổ phiếu của mình cho mỗi cổ phiếu của Allergan. Ngoài ra, một lượng tiền mặt cũng được thanh toán, chiếm dưới 10% giá trị thương vụ. Giám đốc điều hành của Pfizer, lan Read sẽ là Giám đốc điều hành của công ty mới.

Thỏa thuận lớn nhất chưa từng có trong lĩnh vực y tế này chắc chắn sẽ châm ngòi giận dữ cho giới chính trị Mỹ, đặc biệt trong năm tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm tới, khi các ứng cử viên đã bắt đầu chĩa mũi giáo về phía ngành công nghiệp dược phẩm. Việc Pfizer sẽ rời đến Ireland, nơi Allergan đặt trụ sở, nhằm cắt giảm thuế doanh nghiệp đã gặp sự phản đối của giới chức Mỹ.

Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ đã lên kế hoạch xem xét nhiều biện pháp mới nhằm ngăn chặn các công ty của nước này sáp nhập với các doanh nghiệp nước ngoài và sử dụng phương thức "đảo thuế" (Tax inversion) để tìm cách trốn thuế.

Chỉ vài tuần sau khi hãng dược phẩm Pfizer (Mỹ) công bố thỏa thuận mua công ty dược Allergan của Ireland, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Jacob Lew đã phát biểu trước Quốc hội Mỹ rằng đảo thuế doanh nghiệp là "vấn đề nghiêm trọng" đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống thuế của nước này.

Theo Bộ trưởng thì "mục đích chính của những giao dịch sáp nhập kể trên không phải là để phát triển kinh doanh, tối đa hóa lợi ích hay theo đuổi những lợi ích thương mại khác mà là để giảm thuế, thường số thuế rất lớn".

Trong hơn 30 năm qua, các công ty, đặc biệt là các công ty Mỹ có xu hướng sáp nhập với các doanh nghiệp nước ngoài hoặc mua lại nhằm chuyển dịch cơ sở nộp thuế của họ ra nước ngoài. Xu hướng này bắt đầu vào năm 1982, khi McDermott, một công ty xây dựng, đã qua mặt Sở thuế vụ Mỹ (IRS) bằng cách chuyển trụ sở của công ty từ New Orleans tới Panama, nơi công ty có chi nhánh. 

Đảo thuế doanh nghiệp khá phổ biến trong ngành dược phẩm, khi đó một công ty của Mỹ sẽ mua một công ty nước ngoài, thường nằm ở những nơi có mức thuế thấp, ví dụ như Ireland, sau đó đổi địa chỉ của công ty để tránh mức thuế cao.

Rời khỏi Mỹ để hưởng chính sách thuế thấp và để tận dụng nguồn tài chính ở nước ngoài là điều mà các nhà lập pháp và công chúng cảm thấy không ổn thỏa. Nhưng các công ty dược tại Mỹ đã phản đối rằng mức thuế 35%, mức thuế nằm trong số cao nhất thế giới, đã đặt họ vào thế cạnh tranh bất lợi với các đối thủ từ nước ngoài.

Mức thuế của Pfizer đang phải chịu là 25% và khi chuyển trụ sở sang Irealand, Pfizer chỉ phải chịu mức thuế 12,5%.

Thỏa thuận này sẽ tạo ra một "gã khổng lồ" dược phẩm với doanh thu hàng năm của hơn 60 tỷ USD. Giá trị vốn của công ty mới có thể vượt ngưỡng 300 tỷ USD, vượt qua cả Johnson & Johnson, nhà sản dược phẩm, thiết bị y tế lớn nhất thế giới.

Kết hợp với Allergan sẽ tạo thêm dòng sản phẩm cốt lõi sinh lời mới cho Pfizer, ngoài các thương hiệu dược phẩm nổi tiếng như Lipitor, Viagra, sẽ xuất hiện thêm botox - ứng dụng trong điều trị chống nếp nhăn và sử dụng trong chất độn mặt và các nhãn hiệu dược phẩm nhãn khoa và thần kinh. 

Thương vụ Pfizer-Allergan sẽ "vượt mặt" vụ sáp nhập khổng lồ trị giá 108 tỷ USD của hai hãng bia lớn nhất nhì thế giới là AB InBev và SABMiller và trở thành thương vụ sáp nhập lớn nhất năm 2015.