'Dùng cơ chế cũ trong tình hình mới': DN và ngân hàng vẫn chưa gặp nhau

Ngày 17/4, tại Diễn đàn chính sách doanh nghiệp nhỏ và vừa với chủ đề “Tiếp cận vốn - Khơi thông điểm nghẽn”, Ths.Bs Ngô Đức Hải - Chủ tịch HĐQT Thiện Nhân Hospital cho biết, khi mở chuỗi y khoa Thiện Nhân này, công ty phải có nguồn vốn rất lớn và thực ra rất “đau khổ” trong việc tiếp cận các nguồn vốn. Vốn huy động của công ty từ nguồn vốn góp của các cổ đông là chính.

BS Hải rất vui khi được biết đến Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Tuy nhiên, một số tiêu chí, quy định của quỹ chưa được rõ ràng. Cụ thể như, đối tượng của quỹ đang để chữ rất trừu tượng: “Khởi nghiệp sáng tạo”.

“Khởi nghiệp thì ai cũng biết nhưng thế nào là sáng tạo. Chúng tôi đưa những công nghệ hàng đầu trên thế giới về Việt Nam, có được xem là đối tượng của quỹ này hay không?”, BS Hải đặt câu hỏi.

Thứ 2 là khi không tiếp cận được vốn ngân hàng thì quỹ có thể hỗ trợ nhưng bước xét duyệt đầu tiên lại là ngân hàng. Ngân hàng loại hết rồi doanh nghiệp không có cơ hội để tiếp cận vốn từ Quỹ.

“Theo tôi nên có tiêu chí của quỹ, quỹ phải đứng ra chịu trách nhiệm quyết định doanh nghiệp được vay hay không và liên kết với ngân hàng để giải ngân”, BS Hải kiến nghị.

Ông Trần Minh Dõng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Đà Nẵng cũng cho biết, việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay vẫn rất khó khăn. Doanh nghiệp rất cần vốn, ngân hàng cần cho vay vốn nhưng giữa doanh nghiệp và ngân hàng còn khoảng cách rất xa.

“Chưa gặp nhau vì chúng ta dùng cơ chế cũ để điều hành trong tình hình mới”, ông Dõng nói và đề nghị phải có sự đổi mới, đề xuất lên cấp Chính phủ để các doanh nghiệp có thể tiếp cận được nguồn vốn. Khi xây dựng các quỹ, mục tiêu để doanh nghiệp tiếp cận nhưng nếu vẫn duy trì cơ chế đó thì rất khó.

Luật sư Đào Văn Hưng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký và Trưởng Ban pháp chế, Chi Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển Kinh tế Xanh cho hay, thực tế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam là tất cả các mặt đều yếu kém bởi vì bản thân họ trưởng thành từ nghề. Biết nghề gì thì thành lập doanh nghiệp về nghề đó.

Trong khi đó, các cán bộ ngân hàng rất thận trọng trong việc cho vay vốn, xử lý duyệt vốn cực kỳ kỹ. Vì vậy, Quỹ nên có cơ chế cho vay trực tiếp với doanh nghiệp.

Ông Trần Văn Hiển, chuyên gia tư vấn độc lập cho hay, những khó khăn của doanh nghiệp nhỏ và vừa khi tiếp cận nguồn vốn tín dụng đó là không có tài sản đảm bảo; có tài sản đảm bảo nhưng giá trị tài sản thấp, nếu được vay thì tỷ lệ vay trên giá trị tải sản đảm bảo đó không cao, chỉ khoảng 50-60%. Việc vay tín chấp cũng rất khó để tiếp cận. Bên cạnh đó các dự án của doanh nghiệp nhỏ và vừa có tính khả thi thấp; báo cáo tài chính thiếu tin cậy; chưa có kế hoạch kinh doanh và dự báo tài chính từ 3-4 năm.

Ông Hiển chỉ ra các giải pháp để tăng cường bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đó là đơn giản hóa thủ tục, nới rộng phạm vi lĩnh vực đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa được tiếp cận nguồn vốn. Nâng cao năng lực đánh giá dự án có khả thi đảm bảo an toàn vốn, giảm thiểu trách nhiệm người chịu trách nhiệm cao nhất của quỹ. Đánh giá, xem xét quy trình thẩm định hồ sơ nhằm thẩm định 2 lần từ quỹ bảo lãnh tín dụng và chính quyền địa phương. Đồng thời, xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa quỹ bảo lãnh tín dụng, ngân hàng thương mại, tổ chức đại diện cộng đồng doanh nghiệp, chính quyền địa phương…

Bà Trịnh Thị Hương – Phó Cục trưởng Cục phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, Ngân hàng Nhà nước có nhóm chính sách ưu tiên lãi suất cho nhóm đối tượng này và được hưởng lãi suất thấp hơn lãi suất thông thường khác.

Nếu các doanh nghiệp có yếu tố khởi nghiệp sáng tạo thì được tiếp cận vốn của Quỹ Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, không có tiêu chí cứng cho quy định này bởi mỗi ngành nghề khác nhau thì có tiêu chí khác nhau.

“Quan điểm chính sách của nhà nước là tiếp sức thêm chứ không thể bao bọc hết được tất cả. Tuy nhiên cơ hội của các doanh nghiệp là rất nhiều”, bà Hương nói.