Dự án đầu tư nông thôn mới lộ nhiều bấp cập, Kiểm toán nhà nước yêu cầu xử lý 453 tỷ đồng

Theo Kiểm toán Nhà nước, Bộ NN&PTNT triển khai nhiệm vụ xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định quy định chi tiết nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương còn chậm so với kế hoạch được giao.

Bộ NN&PTNT cũng chậm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ban hành bộ tiêu chí đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP; chưa hoàn thành việc xây dựng chỉ số, biểu mẫu giám sát, đánh giá Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo quy định. Bên cạnh đó, việc đôn đốc, lấy ý kiến của một số bộ, ngành đối với dự thảo của 5 Chương trình hỗ trợ Chương trình mục tiêu quốc gia chưa đáp ứng thời gian theo yêu cầu tại các văn bản của Văn phòng Chính phủ.

Cũng theo Kiểm toán Nhà nước, công tác xây dựng phương án phân bổ vốn, giao vốn giai đoạn 5 năm 2021 - 2025, hàng năm của chương trình còn một số tồn tại trong việc xác định nguồn dữ liệu về số xã đạt chuẩn nông thôn mới, số xã khu vực III làm ảnh hưởng tới số vốn ngân sách Trung ương giao cho một số địa phương. Một số địa phương đã được bố trí hỗ trợ vốn cao hơn so với phương án rà soát lại 358,39 tỷ đồng, trong khi một số địa phương được bố trí vốn hỗ trợ thấp hơn 150,46 tỷ đồng.

Bộ NN&PTNT chưa chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương, địa phương liên quan lập kế hoạch Chương trình giai đoạn 5 năm gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính theo quy định làm cơ sở để trình Thủ tướng Chính phủ giao kinh phí sự nghiệp giai đoạn 5 năm trong cơ cấu vốn ngân sách cho các cơ quan chủ quản Chương trình.

Đến nay, Bộ NN&PTNT chưa nhận được dự toán chi cũng như số liệu quyết toán dự toán ngân sách được giao cho Chương trình mục tiêu quốc gia của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương. Tồn tại này đã làm ảnh hưởng đến việc theo dõi, tổng hợp số liệu dự toán giao cho các cấp ngân sách và công tác quyết toán phần dự toán ngân sách nhà nước giao cho các chủ Chương trình.

Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc cơ quan chủ trì Chương trình là Bộ NN&PTNT không có đủ cơ sở thực hiện lập báo cáo tổng hợp tình hình kinh phí, quyết toán kinh phí của Chương trình để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội theo quy định.

Ngoài ra, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra những chậm trễ, bất cập trong quá trình triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia của các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và một số bộ, ngành liên quan. Tại 13 địa phương được kiểm toán, kết quả thực hiện một số chỉ tiêu chưa đạt so với chỉ tiêu, kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao.

Cụ thể, 6/13 địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu số huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới nâng cao; 1/1 địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 5/13 địa phương chưa hoàn thành tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 7/13 địa phương chưa hoàn thành tỷ lệ xã nông thôn mới nâng cao; 3/6 địa phương chưa hoàn thành tỷ lệ xã nông thôn mới nâng cao kiểu mẫu.

Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra các dự án đầu tư tại các địa phương được kiểm toán còn một số tồn tại trong việc xác định tổng mức đầu tư dự án; công tác khảo sát, thiết kế tại một số dự án thuộc Chương trình chưa tuân thủ đầy đủ quy định về thiết kế; công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán còn sai sót về khối lượng, chưa phù hợp với các quy định làm tăng giá trị dự toán đã được phê duyệt là hơn 15,1 tỷ đồng. Chưa kể công tác quản lý, thực hiện nghiệm thu, thanh toán tại nhiều dự án vẫn có sai sót về xác định khối lượng, đơn giá, kết quả kiểm toán kiến nghị giảm 10,46 tỷ đồng.

Qua kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính 145,728 tỷ đồng, trong đó, thu hồi nộp ngân sách các khoản chi sai quy định 46,3 triệu đồng; thu hồi kinh phí thừa 36,714 tỷ đồng; giảm thanh toán 6,597 tỷ đồng; bố trí vốn ngân sách địa phương hoàn trả cho chương trình 102,36 tỷ đồng.

Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị xử lý khác 307,259 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là điều chỉnh không tổng hợp vào quyết toán kinh phí của Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 là 298,932 tỷ đồng.

Như vậy, tổng số tiền Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý là hơn 452 tỷ đồng.

Xem thêm: Thanh tra Chính phủ chỉ rõ loạt vi phạm tại cao tốc Cam Lộ - La Sơn