Đề xuất nới bay quốc tế, xét nghiệm với khách bay nội địa

Bay về Campuchia rồi... đi đường bộ về Việt Nam

Tại cuộc họp góp ý về vấn đề mở lại bay quốc tế thường lệ do Bộ GTVT tổ chức, đại diện của các bộ và các hãng hàng không đều đề nghị mở bay quốc tế ngay từ đầu tháng 12 này.

Lãnh đạo Vietnam Airlines cho biết, các nước đã mở bay quốc tế thương mại định kỳ và bỏ cách ly đối với khách đã tiêm đủ 2 mũi, có kết quả âm tính từ lâu. Ngay cả Campuchia cũng đã áp dụng quy định này, nhưng ở Việt Nam, các hãng vẫn chưa được bay quốc tế định kỳ và khách nhập cảnh vẫn bị cách ly tập trung.

Để đối phó, nhiều công ty du lịch tổ chức cho khách bay trên các tuyến bay của hãng nước ngoài về Campuchia rồi về Việt Nam thông qua cửa khẩu đường bộ Tây Ninh. Nguy cơ mất thị trường hàng không quốc tế đã hiện hữu.

Tính đến thời điểm này, bay quốc tế đã bị ngừng trệ gần 2 năm. Các chuyến bay quốc tế tới nay chỉ có 4 hình thức: giải cứu công dân; chở chuyên gia; thuê chuyến kèm cách ly; và bay thí điểm đón khách du lịch quốc tế. Tuy nhiên, cả 4 hình thức này khách đều phải chi trả chi phí cao và phải xin phép bay từng chuyến. Các chuyến bay này thường phải nhận được sự đồng ý của 4 bộ gồm: Ngoại giao, Công an, Y tế, GTVT và mới đây là Bộ Văn hoá - Thể thao - Du lịch (đối với chuyến bay thí điểm đón khách quốc tế).

Việt Nam đã chuyển sang giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát dịch hiệu quả theo Nghị quyết số 128 của Chính phủ gần 2 tháng. Đặc biệt, độ phủ vắc xin đã tăng lên rất nhanh, cả nước đã có 125 triệu liều văc xin được tiêm cho người trên 18 tuổi, trong đó 94% người được tiêm ít nhất 1 liều và gần 80% tiêm đủ 2 liều.

Nhiều tỉnh, thành tiêm đủ 2 mũi cho khoảng 80 - 90% người trên 18 tuổi trên địa bàn. Theo các chuyên gia, dù điều kiện vắc xin đã thuận lợi hơn trước đây rất nhiều, song việc vẫn đóng cửa bay quốc tế đã tái diễn cơ chế “xin - cho”. Khiến ngành hàng không, du lịch tiếp tục gặp khó khăn, càng tụt hậu so với các nước trong khu vực và nguy cơ mất thị trường ngày càng lớn.

Cần giải cứu hàng không, du lịch

Cuối tháng 11/2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến thăm và làm việc tại Nhật Bản đã cho biết, Việt Nam sẽ mở bay quốc tế từ đầu tháng 12/2021. Đại diện các hãng hàng không cho rằng, việc mở bay quốc tế thường lệ và không áp dụng cách ly tập trung với khách bay, không chỉ nhằm cứu ngành hàng không trong nước mà còn cứu cả ngành du lịch. Đồng thời, tạo thuận lợi cho hàng trăm nghìn kiều bào đang tha thiết được trở về nước để đón tết Dương lịch và tết Nguyên đán.

Một lãnh đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam cho biết, tại phiên họp trực tuyến quốc tế mới đây, đại diện của hơn 30 nước cho biết đã bỏ quy định cách ly với khách quốc tế đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin và có kết quả xét nghiệm âm tính.

Đại tá Trần Văn Dự, Cục phó Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an, cũng đề nghị bỏ ngay quy định cách ly tập trung đối với khách bay. Theo ông, ngành y tế nước ta cần phải căn cứ vào tình hình thực tế, vào xu hướng chung của thế giới để thích ứng với điều kiện phòng chống dịch mới, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, phục hồi kinh tế.

Theo các hãng hàng không, việc mở bay thương mại quốc tế định kỳ và không buộc cách ly đối với khách sẽ khiến giá vé bay lập tức giảm rất sâu. Điều đó sẽ tạo điều kiện cho kiều bào, đặc biệt là những người đi làm việc, du học có cơ hội được về nhà.

Tại cuộc họp, đại diện Bộ Y tế cho biết đang dự thảo phương án chỉ cách ly tại nhà 5 ngày đối với kiều bào và 3 ngày tại nhà đối với chuyên gia đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin và có kết quả xét nghiệm âm tính.

Chia sẻ những khó khăn trong công tác phòng chống dịch của Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn đề nghị bộ này tham khảo kinh nghiệm của các nước để có phương án kiểm soát, phòng chống dịch hữu hiệu. Từ đó, Bộ Y tế tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh, góp phần vào việc phục hồi kinh tế.

Khách nội địa cần xét nghiệm trước khi bay

Trong khi đề xuất nới lỏng bay quốc tế (trừ việc cấm bay đến các nước có biến thể Omicron ở châu Phi), một số chuyên gia lại đề nghị chấn chỉnh tình trạng buông lỏng trong kiểm soát phòng, chống dịch ở nhiều địa phương.

Trước đó do áp lực của chi phí xét nghiệm cao, nên nhiều đường bay trong nước không bắt buộc xét nghiệm, khiến dịch bệnh dễ lây lan và gây tốn kém rất nhiều cho công tác truy vết, xử lý FO. Bộ Y tế đã ban hành khung giá xét nghiệm nhanh chỉ còn 109.000 đồng, trong khả năng chi trả của khách bay nội địa.

Vì thế, các chuyên gia khuyến nghị Bộ Y tế khẩn trương quy định xét nghiệm trước khi bay, để hãng hàng không và sân bay đảm bảo môi trường an toàn phòng chống dịch. Việc xử lý F0 tại sân bay hoặc trên tàu bay vô cùng phức tạp, rủi ro, tốn kém. Khi đảm bảo khách đều âm tính thì chính hành khách cũng yên tâm bay và các địa phương mở cửa hàng không vì hầu như hạn chế dịch bệnh lây lan qua đường hàng không.

Theo TS Bùi Doãn Nề, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam, cần khuyến khích các hãng hàng không như Vietjet đang thực hiện test miễn phí cho khách trước khi lên tàu bay. Điều này sẽ bịt được "lỗ hổng" trong khoảng thời gian 72 giờ từ khi nhận kết quả âm tính đến lúc lên máy bay.

Đồng thời, ngành hàng không sẽ giảm thiểu được nguy cơ vận chuyển F0 từ địa phương này đến địa phương khác, thiết thực góp phần vào công tác phòng chống dịch và phục hồi, phát triển kinh tế.