Chủ ngân hàng Thái Lan đặt cược 2,7 tỷ USD để bảo vệ di sản gia đình

Tháng 12/2019, Bangkok Bank mua lại ngân hàng PT Bank Permata của Indonesia với giá 2,7 tỷ USD.

Một số nhà phân tích cho rằng hành động này khá liều lĩnh và rủi ro, nhất là khi Chartsiri đã 60 tuổi và những tham vọng của ông sớm hạ nhiệt vì cuộc khủng hoảng tài chính châu Á. Nhưng sau nhiều năm xếp dưới các đối thủ, việc mua lại Permata có thể là cơ hội lớn cuối cùng để Chartsiri hồi sinh Bangkok Bank, ngân hàng từng tăng trưởng đột phá dưới thời cha và ông của Chartsiri.

Piti Sithi-Amnuai, chủ tịch 87 tuổi tại Bangkok Bank, người đã làm việc tại ngân hàng hơn nửa thế kỷ, cho biết: "Ở đâu có nguy hiểm, ở đó có lợi lộc. Ông Chartsiri sẽ dùng tài sản của mình để giúp ngân hàng phát hiển hơn cả dưới thời ông nội của ông ấy. Tôi tin rằng đó là mục tiêu Chartsiri".

Năm 1944, Chin Sophonpanich, ông nội của Chartsiri Sophonpanich, thành lập Bangkok Bank để phục vụ cho việc kinh doanh vật liệu xây dựng. Ông trở thành một trong những chủ ngân hàng nổi tiếng nhất khu vực, tài trợ cho việc xây dựng doanh nghiệp của các ông trùm gốc Trung Quốc ở Đông Nam Á, bao gồm cả người đàn ông giàu nhất Malaysia - Robert Kuok.

Ông Chin Sophonpanich vào năm 1982. Ảnh: Alex Bowie.

Năm 1994, Chartsiri lên nắm quyền chủ tịch Bangkok Bank. Thời điểm đó, ngân hàng có vốn hóa 8,2 tỷ USD, cao hơn tất cả đối thủ ở Đông Nam Á. Nhưng cuộc khủng hoảng tài chính châu Á bắt nguồn từ Thái Lan đã gây ra lạm phát và tấn công mạnh vào các ngân hàng. Trong vòng một năm, giá trị của Bangkok Bank đã giảm xuống còn 2 tỷ USD.

Bước tiến cao hơn

Vì đợt khủng hoảng, Bangkok Bank buộc phải thực hiện một số đợt bán cổ phần. Từng nắm giữ hơn 30% cổ phần trước khủng hoảng, năm 1999, gia đình Sophonpanich chỉ còn trong tay khoảng 13% cổ phần tại ngân hàng.

Theo nhà phân tích Diksha Gera tại Bloomberg Intelligence, những năm sau đó, Bangkok Bank tụt hậu so với các đối thủ địa phương trong việc phát triển tài sản và mở rộng thị trường. Thay vào đó, ngân hàng bị mắc kẹt với dịch vụ truyền thống - cho vay doanh nghiệp.

Tài sản của ngân hàng Bangkok Bank tăng lên vị trí thứ 6 tại Đông Nam Á với Permata. Ảnh: Bloomberg.

Kasikornbank và Siam Commercial Bank là hai ngân hàng tại Thái Lan đã vượt qua Bankok Bank nhờ tập trung phát triển dịch vụ ngân hàng tiêu dùng và quản lý tài sản. Trong khi đó, DBS Group Holdings, có trụ sở tại Singapore trở thành tập đoàn tài chính - ngân hàng lớn nhất Đông Nam Á thông qua các giao dịch mua lại.

Một nguồn tin cho biết, khi bị các đối thủ vượt qua, Chartsiri đã tìm kiếm cơ hội phát triển từ các giao dịch trong nước nhưng không khả thi vì thị trường Thái Lan đã bị bão hòa. Chartsiri đã để mắt tới PT BankPermata trong nhiều năm và xây dựng một kế hoạch mua lại chi tiết.

Hành động mua lại này đã cho thấy tham vọng xây dựng Bangkok Bank thành ngân hàng hàng đầu khu vực của Chartsiri.

Những nghi ngờ về giao dịch

Giá cổ phiếu của Bangkok Bank giảm tới 5% trong tháng sau khi ngân hàng trúng thầu dự án mua lại Permata, do lo ngại của các nhà đầu tư về quyết định của ông Chartsiri.

Chartsiri cho biết ông có kế hoạch duy trì cách quản lý hiện tại và tăng lợi nhuận trên vốn (ROE) từ khoảng 7% lên gấp đôi. Theo dữ liệu từ Bloomberg, ROE của Bangkok Bank đã giảm xuống dưới 9% từ năm 2016 và hiện thấp hơn 2% so với mức trung bình của các ngân hàng lớn tại Thái Lan.

Kevin Kwek, nhà phân tích tại Sanford C. Bernstein, Singapore, cho biết ông không chắc liệu Bangkok Bank có thể phát triển Permata hay không vì ngân hàng thiếu kinh nghiệm trong việc mua lại.

Thỏa thuận mua Permata từ tập đoàn Standard Chartered và PT Astra International vẫn cần sự chấp thuận từ các cổ đông và cơ quan quản lý của Bangkok Bank tại cả Thái Lan và Indonesia.

Prapas Tonpibulsak, giám đốc đầu tư của Talis Asset Management - công ty sở hữu cổ phần tại Bangkok Bank, lạc quan hơn khi coi việc chuyển hoạt động ngân hàng ra nước ngoài chỉ là "thay đổi trò chơi". Ông cho rằng thỏa thuận mua lại là hợp lý: "Permata là một trường hợp đặc biệt và vì đây là một cơ hội hiếm có".

Indonesia có hơn 260 triệu dân với hơn 40% ở độ tuổi từ 25 đến 54. Trong khi đó, dân số Thái Lan là 70 triệu người và đang phải trải qua giai đoạn già hóa. Nếu có được Permata, Bangkok Bank sẽ có thể tiếp cận thị trường hấp dẫn này. Hơn nữa, ngân hàng Permata từng có kinh nghiệm hợp tác với các ngân hàng doanh nghiệp khác, các nhà bán lẻ và các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như mạng lưới gồm 330 chi nhánh.

"Chúng tôi tin rằng khách hàng của Bangkok Bank có thể sử dụng Permata một cách hữu ích", ông Chartsiri nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 1. Tuy nhiên, ông không trả lời các câu hỏi về kế hoạch cho việc tiếp quản ở nước ngoài hay quy mô cổ phần hiện tại gia đình ông đang sở hữu.

Tại Indonesia, ngân hàng có các khách hàng lớn như tập đoàn Salim Group, tập đoàn Xi măng Thái Lan và Red Bull.

Chatri Sophonpanich vào năm 1995. Ảnh: Peter Charlesworth.

Chatri, cha của Chartsiri, đã giúp ngân hàng Bangkok Bank phát triển nhanh chóng vào những năm 1980 và đầu những năm 1990. Chatri từng là một nhân vật có ảnh hưởng trong giới kinh doanh Thái Lan và thường xuyên xuất hiện trên các tờ báo cùng các nhân vật nổi tiếng, bao gồm cựu Thủ tướng Prem Tinsulanonda. Thương vụ mua lại thành công Permata được kỳ vọng sẽ là sự kiện đưa Chartsiri thoát khỏi cái bóng cha của mình, ông Chatri.

Chartsiri từng học tập tại Học viện Công nghệ Massachusetts, Mỹ. Sau đó, ông làm việc tại tập đoàn Citigroup ở New York một thời gian. Năm 1986, Chartsiri gia nhập Bangkok Bank và chuẩn bị để tiếp quản công việc kinh doanh của gia đình.

Mặc dù Chartsiri giữ chức vụ chủ tịch ngân hàng trong một phần tư thế kỷ, nhưng ông là người trẻ thứ hai trong ban giám đốc và thường bị chi phối bởi các thành viên 70-80 tuổi.

Giá trị thị trường của Bangkok Bank tụt xuống vị trí số 3 tại Thái Lan trong nhiệm kỳ của Chartsiri. Ảnh: Bloomberg.

Chủ tịch Piti cho biết, theo truyền thống, Chanond và Chanand, hai người con trai của Chartsiri có thể sẽ tiếp quản ngân hàng vào một thời điểm nào đó. Cả hai đang ở độ tuổi 20 và đã được tham gia một số cuộc thảo luận về việc mua lại Permata.