Chính sách thuế ‘bỏ quên’ cá nhân

Mai Phương - Thanh Xuân - 03/11/2020 09:42 (GMT+7)

Trong khi các nguồn thu khác đều sụt giảm do hoạt động kinh tế bị ảnh hưởng vì đại dịch Covid-19 thì số thu từ thuế thu nhập cá nhân vẫn tăng. Và tới thời điểm này, người đóng thuế thu nhập cá nhân chưa được hưởng bất cứ sự hỗ trợ nào.

VNF
Người dân kê khai và nộp hồ sơ thuế qua mạng

10 tháng thu hơn 92.000 tỷ đồng

Bộ Tài chính công bố tổng thu ngân sách nhà nước từ đầu năm đến hết tháng 9 đạt 975.300 tỷ đồng, giảm 11,5% so với cùng kỳ năm trước, trong đó thu nội địa đạt 812.400 tỷ đồng, giảm 8,3%; thu từ dầu thô 27.500 tỷ đồng, giảm 36,9%; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất, nhập khẩu 134.550 tỷ đồng, giảm 20,1%.

Tại sao nhiều nước khi đưa ra các gói hỗ trợ kinh tế vì dịch Covid-19 đều áp dụng cho cả doanh nghiệp lẫn người dân, kể cả người thất nghiệp hay không thất nghiệp; trong khi đó, Việt Nam chỉ áp dụng các gói hỗ trợ cho doanh nghiệp mà chưa chú ý cá nhân, người làm công ăn lương?

TS Lê Đạt Chí, Phó trưởng khoa Tài chính (Trường Đại học Kinh tế TP. HCM)

Trong nguồn thu nội địa, riêng tổng số thu từ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 9 tháng qua đạt hơn 90.114 tỷ đồng, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2019. Theo Tổng cục Thống kê, số thu thuế TNCN tính đến giữa tháng 10 ở mức 92.000 tỷ đồng, bằng 71,5% dự toán năm (dự toán thuế TNCN cả năm 2020 khoảng 128.000 tỷ đồng).

Đại diện Tổng cục Thuế giải thích số thuế TNCN 9 tháng đầu năm tăng 5% nhưng tốc độ lại giảm hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Có nhiều nguyên nhân khiến thuế TNCN tăng giảm thất thường trong năm nay, như tháng 1 và 2 thì ổn mà qua tháng 3 bị tác động bởi Covid-19, giãn cách xã hội nên số thu cũng sụt theo.

Chẳng hạn, số thu thuế bình quân tiền công tiền lương khoảng 7.000 - 8.000 tỷ đồng/tháng nhưng riêng trong tháng 8 giảm hơn 30%, xuống còn 4.100 - 4.200 tỷ đồng do thu nhập của người nộp thuế giảm; từ tháng 7 áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới (tăng lên 11 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng đối với người phụ thuộc - PV)…

Thế nhưng, con số cuối cùng cho thấy, số thu thuế TNCN vẫn tăng. Giải thích điều này, đại diện ngành thuế phân trần, thuế TNCN có 10 khoản, ngoài tiền lương tiền công (chiếm trên 70% tổng thu thuế TNCN) thì còn các khoản khác như thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, chứng khoán, bất động sản, đầu tư vốn, trúng thưởng, quà biếu quà tặng...

Trong đó số thu từ tiền lương tiền công và hộ, cá nhân kinh doanh giảm, chỉ đạt hơn 93% so với cùng kỳ năm trước. Khi thực hiện giảm trừ gia cảnh theo mức mới, số thuế TNCN giảm đi vài ngàn tỷ đồng. Thế nhưng bù lại số thu từ chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán, đầu tư vốn lại tăng lên nên bù đắp được phần nào sự thiếu hụt từ tiền lương tiền công.

Số thu từ thuế thu nhập cá nhân từ đầu năm đến nay vẫn tăng. Ảnh: Ngọc Thắng

Thu nhập giảm, thất nghiệp gia tăng

Tổng thu thuế TNCN vẫn gia tăng trái ngược hoàn toàn với số liệu báo cáo về tình trạng lao động và việc làm. Cụ thể, Tổng cục Thống kê cho biết tính đến tháng 9, cả nước có 31,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 bao gồm người bị mất việc làm, phải nghỉ việc hay giảm giờ làm, giảm thu nhập…

Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch thành viên Công ty luật Basico, nhấn mạnh trong nền kinh tế, hai đối tượng nộp thuế chính là doanh nghiệp và cá nhân người lao động.

Trong khi hàng loạt chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được đưa ra ngay sau khi dịch Covid-19 xảy ra và mặc dù có thể chưa mang lại hiệu quả như mong muốn, chưa phù hợp một số đối tượng… nhưng dù sao cũng có. Riêng cá nhân cũng là đối tượng nộp thuế thì vẫn phải đóng đủ hằng tháng, hằng quý mà không được hoãn nộp, không được giảm thuế.

Nhưng trong bối cảnh hiện nay, việc kích cầu tiêu dùng là quan trọng nhất vì để kích thích sản xuất kinh doanh, để doanh nghiệp có thêm sức sống. Vì vậy luật sư Trương Thanh Đức đề xuất nên xem xét giảm 50% số thuế TNCN cho người nộp thuế trong cả năm 2020 hoặc tối thiểu cũng phải giảm 30%, bằng với chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đã công bố.

Trong đó, 68,9% người bị giảm thu nhập (với mức giảm thu nhập nhẹ), gần 40% phải giảm giờ làm hoặc nghỉ luân phiên và khoảng 14,0% buộc phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch Covid-19 với 68,9% lao động bị ảnh hưởng; tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 66,4% lao động bị ảnh hưởng; tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 27,0%.

Số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động 9 tháng năm nay gần 1,2 triệu người, tăng 132.100 người so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động là 2,48%, cao gấp 1,14 lần so với cùng kỳ năm trước…

Câu hỏi đặt ra là tại sao không giảm thuế TNCN cho người dân? Theo đại diện Tổng cục Thuế, những người có thu nhập chưa đến 20 triệu đồng/tháng, có 2 người con thì gần như không đóng thuế TNCN. Còn lại những người có thu nhập cao, có khả năng đóng góp thì cũng chia sẻ với ngân sách hiện nay.

“Các nước có cơ chế tính thuế khác nhau. Đối với những nước tính thuế từ đầu thu nhập đầu tiên, để kích thích tiêu dùng họ có thể giảm trừ thuế. Còn Việt Nam, được giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc, nếu có 2 người phụ thuộc thì thu nhập dưới 20 triệu đồng/tháng không phải đóng thuế”, vị này nói.

Ông Nguyễn Ngọc Tú, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thuế, vẫn giữ quan điểm nên miễn giảm thuế TNCN từ 3 - 6 tháng để tạo động lực, khí thế cho người lao động, cũng như kích cầu tiêu dùng. Bởi nếu kéo dài tình trạng nhiều người có tâm lý co cụm, hạn chế chi tiêu như hiện nay thì khó đẩy mạnh việc tiêu thụ hàng hóa dịch vụ.

Chưa công bằng cho người nộp thuế

Thực tế, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế gia tăng từ đầu tháng 7 là theo đúng lộ trình điều chỉnh thuế và ngưỡng thuế mới đã được phân tích, lạc hậu ngay từ khi ban hành.

Số thuế TNCN của nhiều người giảm nhưng không đáng kể vì các bậc thuế quá dày và mức thuế cao. Còn thực tế, cá nhân nộp thuế đang bị bỏ quên trong các chính sách hỗ trợ của nhà nước khi dịch Covid-19 bùng phát.

TS Lê Đạt Chí, Phó trưởng khoa Tài chính (Trường Đại học Kinh tế TP. HCM), nêu vấn đề: Tại sao nhiều nước khi đưa ra các gói hỗ trợ kinh tế vì dịch Covid-19 đều áp dụng cho cả doanh nghiệp lẫn người dân, kể cả người thất nghiệp hay không thất nghiệp; trong khi đó, Việt Nam chỉ áp dụng các gói hỗ trợ cho doanh nghiệp mà chưa chú ý cá nhân, người làm công ăn lương?

Trong khi đây là nhóm đối tượng quanh năm suốt tháng vẫn miệt mài đóng thuế cho ngân sách nhà nước nhưng không được hỗ trợ gì khi có thiên tai dịch bệnh xảy ra. Như vậy chính sách thuế hiện chưa công bằng giữa các đối tượng nộp thuế.

Chính phủ giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp nhằm để các đơn vị có thêm vốn tái đầu tư, tăng chi tiêu thì cũng cần có chính sách tương tự để cá nhân có thêm tiền mặt, tăng chi tiêu cho bản thân và gia đình.

Khi người dân tăng chi tiêu thì doanh nghiệp bán được hàng, gia tăng sản xuất và Chính phủ cũng thu thêm được thuế giá trị gia tăng.

TS Lê Đạt Chí phân tích, để tạo đà khôi phục thúc đẩy tăng trưởng trong quý 4/2020 và tạo đà cho nền kinh tế vào năm sau, Chính phủ cần xem xét lại về chính sách thuế TNCN cho người dân. Việc giảm thuế sẽ kích thích tiêu dùng trong nước và từ đó cũng góp phần hỗ trợ cho cả doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ…

Theo TNO
Ý kiến (0)
Cùng chuyên mục
Mua, bán vàng miếng phải xuất hóa đơn nhằm chống rửa tiền

Mua, bán vàng miếng phải xuất hóa đơn nhằm chống rửa tiền

(VNF) - Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh TP.HCM vừa có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng phải thực hiện nghiêm chế độ hóa đơn, chứng từ, tuân thủ pháp luật về phòng chống rửa tiền.

VinFast nhận cọc sớm VF 3, giá rẻ chỉ từ 235 triệu đồng

VinFast nhận cọc sớm VF 3, giá rẻ chỉ từ 235 triệu đồng

(VNF) - Sau thời gian nhận cọc sớm, mức giá bán chính thức dành cho xe điện VinFast VF 3 (thuê pin) là 240 triệu đồng và 322 triệu đồng (kèm pin).

Báo động hàng không: Chỉ còn 170 máy bay, hãng bay không tìm thuê được

Báo động hàng không: Chỉ còn 170 máy bay, hãng bay không tìm thuê được

(VNF) - Tính đến ngày 2/5/2024, tổng số tàu bay của các hãng hàng không Việt Nam là 199 chiếc, trong đó số lượng tàu bay đang khai thác thực tế dao động từ 165-170 chiếc.

TP. HCM: Cầm đầu đường dây sản xuất tiền giả lĩnh án chung thân

TP. HCM: Cầm đầu đường dây sản xuất tiền giả lĩnh án chung thân

(VNF) - Trần Văn Miên với vai trò cầm đầu đường dây sản xuất, tiêu thụ tiền giả bị tòa tuyên mức án chung thân.

'Công thần' gắn bó 30 năm với Hoàng Anh Gia Lai bất ngờ xin từ nhiệm

'Công thần' gắn bó 30 năm với Hoàng Anh Gia Lai bất ngờ xin từ nhiệm

(VNF) - Gia nhập Hoàng Anh Gia Lai từ tháng 3/1994, ông Nguyễn Chí Thắng bất ngờ xin từ nhiệm sau 30 năm gắn bó với doanh nghiệp này.

Đằng sau khoản nợ gần 20.000 tỷ của Đèo Cả

Đằng sau khoản nợ gần 20.000 tỷ của Đèo Cả

(VNF) - Với đặc thù là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đầu tư - thi công - quản lý vận hành các dự án hạ tầng giao thông, lãnh đạo Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả (HHV) khẳng định các khoản nợ dài hạn là vấn đề rất bình thường và lịch trả nợ đã được doanh nghiệp sắp xếp phù hợp.

Bảo hiểm thắng lớn nhờ doanh thu tài chính, lợi nhuận tăng tới hơn 100%

Bảo hiểm thắng lớn nhờ doanh thu tài chính, lợi nhuận tăng tới hơn 100%

(VNF) - Khác với dự báo của giới phân tích thời điểm đầu năm, doanh thu tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm trên sàn vẫn ghi nhận tín hiệu tích cực trong quý I.

Khủng hoảng ngành y, loạt bệnh viện Hàn Quốc căng thẳng vì cạn tiền

Khủng hoảng ngành y, loạt bệnh viện Hàn Quốc căng thẳng vì cạn tiền

(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng ngành y tế tại Hàn Quốc vẫn đang trong tình thế giằng co, ngày càng có nhiều bệnh viện tại nước này gặp khó khăn về tài chính.

Vì sao Quốc Cường Gia Lai phản đối trả cho bà Trương Mỹ Lan 2.882 tỷ đồng?

Vì sao Quốc Cường Gia Lai phản đối trả cho bà Trương Mỹ Lan 2.882 tỷ đồng?

(VNF) - Liên quan đến vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm, Công ty Quốc Cường Gia Lai đã có kháng cáo về việc bị tòa tuyên buộc trả 2.882 tỷ đồng cho bà Trương Mỹ Lan.

'FED và ECB bắt đầu nới lỏng: Tỷ giá và lãi suất sẽ dễ thở hơn'

'FED và ECB bắt đầu nới lỏng: Tỷ giá và lãi suất sẽ dễ thở hơn'

(VNF) - Ông Park Won Sang - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam dự báo, FED và ECB sẽ bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ thông qua cắt giảm lãi suất điều hành trong nửa cuối năm 2024, thị trường tài chính nhờ đó sẽ hưởng lợi. Việc điều hành vĩ mô của Việt Nam, đặc biệt là tỷ giá và lãi suất sẽ “dễ thở” hơn.

Hình ảnh ấn tượng tại Lễ Kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Hình ảnh ấn tượng tại Lễ Kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

(VNF) - Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành là điểm nhấn quan trọng Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024) nhằm biểu dương lực lượng, khẳng định ý nghĩa, tầm vóc, giá trị lịch sử vĩ đại của Chiến thắng Điện Biên Phủ.