Bi kịch của lao động trên 40 tuổi ở Thung lũng Silicon

Sau khi Andrea Rodriguez mất việc vào mùa thu năm ngoái, bà bỏ nhiều bộ quần áo công sở cũ, không phải vì không có kế hoạch làm việc tiếp mà vì bà cần trông trẻ hơn.

Rodriguez từng là một huấn luyện bán hàng thành đạt ở SugarCRM bang California (Mỹ), công ty đưa phần mềm dịch vụ khách hàng và tiếp thị đến các doanh nghiệp. Bà tìm việc làm khi đã ngoài 50 tuổi. Thời gian đầu, có một nhà tuyển dụng nói với bà: "Chúng tôi có những nhân viên ở các nhóm tuổi khác nhau, một số người vừa tốt nghiệp đại học, số khác thì khoảng 48 tuổi".

Khi Rodriguez đi phỏng vấn xin việc, bà mặc váy với áo len màu sáng thay vì các bộ vest cũ. Bà bắt đầu thường xuyên theo dõi các bộ phim và các ngôi sao giải trí. Bà có 500 nối kết trên trang mạng xã hội việc làm LinkedIn, đăng ký Twitter, Pinterest, Snapchat và mở blog.

Trong nỗ lực níu kéo tuổi 20, 30 - độ tuổi sẽ giúp các đồng nghiệp xem bà là người chị lớn thay vì người mẹ - bà bước ra khỏi vùng an toàn của mình, xã giao nhiều hơn tại các sự kiện của công ty.

Bà Andrea Rodriguez Ảnh: Bloomberg

Theo Bloomberg, độ tuổi trung bình của lao động Mỹ là 42 tuổi. Tại Thung lũng Silicon, các nhân viên thường là 31 tuổi (ở Apple), 30 tuổi (ở Tesla, Google), 29 tuổi (ở Facebook, LinkedIn) hoặc trẻ hơn, theo hãng nghiên cứu PayScale.

Nhiều ngành công nghiệp khác cố loại bỏ dần những nhân viên lớn tuổi để thuê người trẻ hơn, nhận lương thấp hơn, song giới công nghệ ở khu Bay Area thậm chí đặc biệt không quan tâm và ít tin tưởng những hồ sơ xin việc dài, luật sư Michael Welch ở San Francisco (Mỹ) cho biết. Ông chủ Facebook Mark Zuckerberg từng đúc kết tư tưởng trên khi nói: "Những người trẻ hơn sẽ chỉ thông minh hơn".

Dù thế, không phải toàn bộ nhân viên lớn tuổi đều chấp nhận bị sa thải một cách lặng lẽ. Từ năm 2008 đến năm 2015, 150 hãng công nghệ lớn nhất Thung lũng Silicon đối mặt với 226 khiếu nại về phân biệt độ tuổi nộp lên Văn phòng Việc làm và Nhà ở California, nhiều hơn 28% so với các khiếu nại về phân biệt chủng tộc và nhiều hơn 9% so với các khiếu nại về phân biệt giới tính.

Kiện tụng thì đắt đỏ và có thể khiến nhà tuyển dụng tiềm năng e ngại. Vì thế, nhiều nhân viên công nghệ già hơn chỉ nỗ lực thêm để trông trẻ hơn, lấy lòng các ông chủ tiềm năng vốn nhỏ tuổi hơn con họ. Ngoài các thủ thuật tiền phỏng vấn xin việc, những người tìm việc bỏ thời gian ra đi học thêm và thay đổi ngoại hình của họ bằng nhiều cách, trong đó có phẫu thuật thẩm mỹ.

Michael Peredo. Ảnh: BLOOMBERG

Tại ProMatch, chương trình tư vấn và kết nối nghề nghiệp nhà nước ở Sunnyvale, bang California, ông Robert Withers khuyên khách hàng, đa phần ở độ tuổi trung niên trở lên, cắt bớt hồ sơ xin việc nếu đã làm trên 10 năm, dùng ảnh chụp chuyên nghiệp cho bức hình trên LinkedIn và tham khảo trước cách ăn mặc của những người ở nơi họ sắp đến làm.

Michael Peredo, kỹ sư 55 tuổi nghỉ việc ở Mercedes-Benz hồi tháng 2/2015 cho hay ông từng cảm thấy khó mà từ bỏ bộ com-lê, cà-vạt để mặc áo thun nhưng vẫn chấp nhận. Sau đó, ông được tuyển vào Velodyne, công ty viết phần mềm cho ô tô tự hành.

Jonathan Nelson, CEO mạng xã hội Hackers/Founders, cho biết: "Nếu bạn làm ở doanh nghiệp lớn 10 năm và bị sa thải, rất có thể kỹ năng bạn có đang thụt lùi đến sau sáu thế hệ. Tôi biết các kỹ sư bị sa thải ở độ tuổi 40, 50 đi học thêm để xây dựng ứng dụng di động hoặc xử lý dữ liệu lớn. Những người khác lái xe Uber".