Phát biểu tại phiên thảo luận về giải pháp phát triển thanh toán không dùng tiền mặt thuộc Diễn đàn Kinh tế Tư nhân diễn ra vào ngày 2/5, ông Phạm Tiến Dũng cho biết rào cản lớn nhất về việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam là thói quen của người tiêu dùng. Nhiều người vẫn giữ thói quen dùng tiền mặt, dù rằng áp dụng công nghệ hay những ứng dụng thanh toán mang lại sự tiện lợi hơn rất nhiều.
"Nhiều người vẫn nạp thẻ điện thoại bằng thẻ cào, thanh toán mua hàng bằng tiền mặt, dù những hoạt động này chỉ cần thực hiện bằng vài lần click chuột", ông Dũng nói.
Đánh giá hành lang pháp lý đang đi chậm hơn so với công nghệ từ 3-5 năm, ông Dũng cho rằng nếu không có những cơ chế thí điểm quản lý thì việc theo kịp với sự phát triển của công nghệ là điều rất khó. Muốn áp dụng thanh toán điện tử cho các dịch vụ như điện, y tế, giao thông... cơ quan quản lý cần cơ chế chia sẻ dữ liệu, xây dựng hệ thống Open API liên thông với những Bộ, ngành liên quan để chia sẻ thông tin khách hàng, tạo ra một cơ chế thanh toán thông suốt. Điều này chỉ có thể làm được nếu có sự vào cuộc của tất cả thành phần liên quan.
Bên cạnh đó, Vụ trưởng Thanh toán cũng cho rằng một vấn đề đang tồn tại trong thương mại điện tử là lòng tin của khách hàng. Trong 5 năm gần đây, lĩnh vực này tăng trưởng với tốc độ 25-30% mỗi năm với tổng giá trị giao dịch thương mại điện tử năm 2018 đạt 8 tỷ USD, tuy nhiên chủ yếu phương thức thanh toán vẫn là tiền mặt. Chỉ 3-5% lượng giao dịch sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt, với tỷ lệ thanh toán trực tuyến chiếm tỷ trọng rất thấp, đến 80% khách hàng hiện vẫn dùng phương thức nhận hàng trả tiền (COD).
"Những nền tảng thương mại điện tử bán hàng không đúng quảng cáo, không đúng mẫu mã yêu cầu khiến khách hàng không thực hiện thanh toán trước", ông Dũng nói và cho rằng việc cải thiện lòng tin của khách hàng sẽ tạo ra sự thay đổi lớn trong quy trình thanh toán thương mại điện tử.
Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng cho biết thêm, trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tiến tới là cơ quan đầu tiên xây dựng cơ chế sandbox (khung pháp lý thử nghiệm). Những dịch vụ ngân hàng chỉ cần đáp ứng được quy tắc 3-1-0 sẽ tạo ra sự thay đổi rất lớn. Quy tắc này, hiểu một cách đơn giản, là mọi nghiệp vụ phải hoàn thành trong thời gian 3 phút, ứng dụng phải đáp lại yêu cầu của khách hàng trong thời gian 1 giây và không có sự can thiệp của con người trong quy trình này.
Cũng về bài toán thanh toán không tiền mặt, theo ông Đào Minh Tuấn, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), hiện tại nhiều doanh nghiệp ngại chấp nhận phương thức thanh toán mới và chưa có nhiều chính sách khuyến khích đối với các thành phần tham gia.
Phó Tổng giám đốc Vietcombank đề xuất xây dựng chính sách thúc đẩy doanh nghiệp tham gia thanh toán không dùng tiền mặt như ưu đãi thuế. Việc ưu đãi thuế cũng là nhằm có thể thu thuế nhiều hơn vì khi đó doanh nghiệp sẽ minh bạch về tài chính.
Xem thêm: Thương mại điện tử Việt Nam: Mục tiêu 13 tỷ USD và 'gót chân Asin' thanh toán tiền mặt
