Tài chính quốc tế

Tại sao Tổng thống Mỹ thay đại sứ ở Việt Nam vào lúc này?

Bề ngoài, việc thay thế đại sứ Mỹ vào lúc này là hoàn toàn "đúng quy trình". Sau gần ba năm công tác ở Hà Nội (từ tháng 11/2014), nay là lúc Ted sắp kết thúc nhiệm kỳ, Daniel sẽ thế chân. Một thủ tục thường lệ (routine procedure) trong ngoại giao. Nhưng nhìn kỹ, mọi chuyện không hẳn như vậy!

Tại sao Tổng thống Mỹ thay đại sứ ở Việt Nam vào lúc này?

Ông Daniel Kritenbrink

Nguồn tin từ Nhà Trắng xác nhận Tổng thống Donald Trump đã bổ nhiệm một đại sứ mới ở Việt Nam, đó là nhà ngoại giao kỳ cựu Daniel Kritenbrink.

Ông Daniel Kritenbrink được đánh giá là nhà ngoại giao chuyên nghiệp có bề dày kinh nghiệm về các vấn đề châu Á, là cố vấn cao cấp trong Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) liên quan đến chính sách đối với Bắc Triều Tiên.

Cuộc gặp "bề thế"

26/7 cũng là ngày diễn ra cuộc gặp bề thế giữa đại sứ sắp hết nhiệm kỳ Ted Osius với Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch. Nói "bề thế" là nhìn qua bức ảnh. Còn về nội dung, theo tờ Quân đội Nhân dân, đại sứ Osius và Đại tướng Lịch bàn về những biện pháp nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng Việt Nam-Hoa Kỳ theo tinh thần Bản ghi nhớ về Thúc đẩy Hợp tác Quốc phòng song phương ký năm 2011 và Tuyên bố Tầm nhìn chung về Quan hệ quốc phòng năm 2015.


Cuộc gặp bề thế giữa đại sứ sắp hết nhiệm kỳ Ted Osius với Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch 

Như vậy, cuộc gặp 26/7 chưa phải là lúc để đại sứ Osius đương nhiệm nói lời chia tay. Kritenbrink còn phải chờ được Thượng viện Hoa Kỳ chuẩn thuận. Chính Đại sứ Osius ngay ngày hôm sau cũng đã viết trên Facebook: "Hôm qua (26/7), tôi đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng, Tướng Ngô Xuân Lịch, để trao đổi về cách thức chúng ta có thể tiếp tục tăng cường hợp tác quốc phòng Hoa Kỳ-Việt Nam và mở rộng hợp tác về cứu trợ nhân đạo và ứng phó thảm họa, di sản chiến tranh, an ninh hàng hải và các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc".

Tuy nhiên, cả báo chí Việt Nam lẫn tòa đại sứ Hoa Kỳ đều không hề tiết lộ, cuộc tiếp xúc chính thức ngày 26/7 nói trên có bàn gì đến điều mà truyền thông trong nước đã đề cập, rằng Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định quyền hoạt động dầu khí ở Biển Đông và đề nghị các bên tôn trọng quyền hợp pháp của Việt Nam. 

"Hoạt động dầu khí của Việt Nam diễn ra tại khu vực biển hoàn toàn thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam được xác lập phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS)", người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng hôm 28/7 nêu rõ.

Bà Thu Hằng đưa ra tuyên bố này khi trả lời một câu hỏi của phóng viên về những thông tin gần đây liên quan đến hoạt động dầu khí của Việt Nam trên Biển Đông.

"Việt Nam đề nghị các bên liên quan tôn trọng các quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam và cùng nỗ lực đóng góp tích cực và thiết thực vào việc duy trì hòa bình và hợp tác ở Biển Đông", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thu Hằng nhấn mạnh. 

"Tại sao Daniel Kritenbrink?"

Vâng, tiểu tít nói trên có thể liên tưởng tới cuốn "Tại sao Việt Nam?" của Robert McNamara. Nhưng ở đây chỉ mang tính hàm ý về thời điểm và bối cảnh của việc nhà ngoại giao Daniel Kritenbrink, Giám đốc chuyên trách các vấn đề châu Á, Cố vấn cấp cao về Á châu từ NSC, vừa được bổ nhiệm để thay thế Ted Osius.

Nhìn qua bên ngoài, việc bổ nhiệm này là hoàn toàn "đúng quy trình". Sau gần ba năm làm đại sứ ở Việt Nam (từ tháng 11/2014), đến nay Ted sắp hết hạn, Daniel sẽ thế chân. Đấy là một thủ tục thường lệ (routine procedure) trong ngoại giao.

Nhưng nhìn kỹ, mọi chuyện không hẳn như vậy!

Chỉ còn đúng một "quý" nữa sẽ xẩy ra sự kiện cao điểm trong năm APEC của Việt Nam. Căn cứ vào đồng hồ đếm ngược đón Hội nghị Cấp cao APEC 2017, trước ngày 6/11, chuyên cơ của Tổng thống cực kỳ khó đoán định Donald Trump sẽ lăn bánh tại sân bay Đà Nẵng, một cái tên đầy biểu tượng trong quan hệ Việt - Mỹ. Từ nay đến đấy, các nhà ngoại giao và các quan chức trong chính quyền, từ cả hai phía, sẽ còn "long tóc gáy" để chuẩn bị cho sự kiện nổi bật nhất của năm.

Lần đầu tiên với quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam, một Tổng thống Mỹ ngay trong năm đầu tiên tại nhiệm sẽ đặt chân lên giải đất hình chữ S. Điều đặc biệt hơn nữa là ông và nhiều vị nguyên thủ khác từ khắp các châu lục sẽ tới một thành phố biển miền Trung.

Từ khi Tổng thống Trump tuyên bố công khai sẽ sang Việt Nam dự Cấp cao APEC cuối năm, đấy là chỉ dấu quan trọng dự báo 2017 là năm sôi động hơn trong quan hệ Việt - Mỹ, là năm có nhiều ý nghĩa đối với việc khai triển các cam kết của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á nói riêng và châu Á - Thái Bình Dương nói chung.

49 tuổi. Tốt nghiệp chuyên ngành Khoa học Chính trị từ Đại học Nebraska (Mỹ), thông thạo tiếng Hoa và tiếng Nhật, ông Daniel Kritenbrink bước vào lãnh vực ngoại giao năm 1994, từng đảm nhiệm chức vụ phó đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh trước đây. Hiện nay ông có hàm Tham tán Công sứ.


Daniel Ktritenbrink là một trong những nhân vật chủ chốt sắp xếp chuyến công du Việt Nam cho tổng thống Barack Obama năm 2016

Năm 2016, ông là một trong những nhân vật chủ chốt sắp xếp chuyến công du Việt Nam cho tổng thống Barack Obama. Dư luận từ một số giới ở Việt Nam cho rằng, Daniel Ktritenbrink sẽ có đất thi thố tài năng.

Các đại sứ đến rồi đi nhưng mối quan hệ hai nước thì còn đấy và nó luôn cần được đặt vào tay những chuyên gia thượng thặng.

Không "nói" để mà "chơi"

Người Mỹ làm việc thường theo một chiến lược lâu dài và luôn có mục đích rõ ràng. Việc Hoa Kỳ thỏa thuận với Việt Nam đưa hàng không mẫu hạm vào cảng Cam Ranh hay sẽ tiến hành các cuộc thao dượt Mỹ - Việt trên Biển Đông chắc không phải là những cuộc dạo chơi picnic cuối tuần. Hoàn toàn không phải ngẫu nhiên mà Trump đề cử tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam bằng một nhân vật kỳ cựu về vấn đề châu Á và rất am tường về Trung Quốc từ những ngày làm phó sứ tại Bắc Kinh.

Cũng hoàn toàn không phải vô tình mà ngày 27/7 vừa qua, Đô đốc Scott Swift tuyên bố sẵn sàng tấn công Trung Quốc bằng vũ khí hạt nhân nếu được Tổng thống Trump ra lệnh. Lời tuyên bố của một đô đốc rõ ràng không phải "nói" để mà "chơi", lại càng không phải là một câu chuyện mua vui. Đó chắc chắn phải là một tuyên bố nằm trong chiến lược quân sự có tính toán của Hoa Kỳ.

Từ những diễn biến đã và sẽ xẩy ra tới đây, có thể dự đoán, thời điểm bổ nhiệm Daniel Kritenbrink có nhiều ý nghĩa. Hãy chờ xem những diễn biến tiếp theo!

Lần đầu tiên với quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam, Tổng thống Mỹ ngay trong năm đầu tiên tại nhiệm sẽ đặt chân lên giải đất hình chữ S. Điều đặc biệt nữa là ông và nhiều vị nguyên thủ khác sẽ tới một thành phố biển miền Trung. Từ đầu, đây đã là một chỉ dấu để dự báo 2017 là năm sôi động hơn trong quan hệ Việt - Mỹ, là năm có nhiều ý nghĩa đối với việc khai triển các cam kết của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á nói riêng và châu Á - Thái Bình Dương nói chung.

Tin mới lên