Quyết định chiến lược là gì? 5 bước cơ bản để ra quyết định chiến lược
Quyết định chiến lược là gì?
Quyết định chiến lược (strategic decision) là các quyết định do cán bộ quản lý cao cấp nhất đưa ra để xác định những mục tiêu cơ bản dài hạn của một doanh nghiệp và hình thành kế hoạch chung để đạt được chúng. Quyết định thuộc loại này xử lý những vấn đề được gọi là các chức năng của doanh nhân, chứ không phải những vấn đề tác nghiệp hàng ngày.
Quyết định chiến lược thường liên quan đến việc xác định những điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp xét trong mối liên hệ với những cơ hội và thách thức phát sinh từ môi trường hoạt động của nó và thiết lập các chương trình hành động để khai thác các cơ hội và đối phó với những thách thức mối đe dọa tiềm tàng.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
5 bước cơ bản để ra quyết định chiến lược
Ra quyết định chiến lược là một kỹ năng quan trọng để lãnh đạo có hiệu quả. Kết quả từ những lựa chọn của nhà lãnh đạo ảnh hưởng đáng kể đến các nhân viên, khách hàng, thị trường, và sau cùng là sự thành công của công ty. Để phát triển một kỹ năng như vậy đòi hỏi sự kết hợp của kiến thức, kinh nghiệm và trực giác. Nó cũng đòi hỏi một quá trình để xác định vấn đề và lựa chọn hành động đúng đắn.
Bước 1: Xác định vấn đề - Xem xét các câu hỏi sau:
Vấn đề đó là gì? Nó có thể được giải quyết không? Liệu đây có phải thực sự là một vấn đề không hay là dấu hiệu của một vấn đề lớn hơn?
Liệu nó có cần được quan tâm ngay lập tức không hay có thể được hoãn lại? Liệu vấn đề này có khả năng tự biến mất không? Tôi có thể mạo hiểm bỏ qua nó không?
Mục tiêu của tôi là gì? Điều gì cần phải thực hiện sau khi tôi ra quyết định này?
Bước 2: Thu thập thông tin - Tìm kiếm lý do tại sao vấn đề xảy ra và diễn biến của vấn đề đó:
Các bên liên quan: Nói chuyện với các cá nhân hoặc nhóm bị ảnh hưởng bởi vấn đề đó
Cơ sở thực tế và dữ liệu: nghiên cứu, các nghiên cứu định chuẩn( benchmarking studies), phỏng vấn các nguồn đáng tin cậy, các sự kiện được quan sát
Các hạn chế: Thiếu vốn, nguồn lực, rào cản văn hoá
Câu hỏi: Có điều gì mà tôi đang không nhận ra không? Tôi đã bỏ lỡ điều gì?
Bước 3: Phát triển và đánh giá các lựa chọn - Tạo ra một loạt các lựa chọn:
Chọn ra các lựa chọn mà cho thấy có triển vọng, cần thêm thông tin, có thể kết hợp hoặc loại bỏ được, hoặc sẽ bị thách thức.
Cân nhắc yếu tố thuận lợi / bất lợi của mỗi lựa chọn. Xem xét chi phí cho doanh nghiệp, khả năng tiềm tàng gây mất nhuệ khí và tinh thần teamwork, thời gian để thực hiện thay đổi, liệu nó có đáp ứng các tiêu chuẩn hay không, và giải pháp thực tế cho nó như thế nào.
Dự đoán trước hậu quả của từng lựa chọn. ("Nếu / Thì" hoặc "Sẽ thế nào nếu như?")
Câu hỏi: Giải pháp tệ nhất là gì?
Bước 4: Lựa chọn hành động tốt nhất - Lựa chọn phương án đáp ứng được các mục tiêu nêu trên một cách triệt để nhất:
Hãy cân nhắc dữ liệu thực tế, trực giác của bạn cũng như trí tuệ xúc cảm (emotional intelligence - EI) của bạn khi quyết định một hành động.
Chấp nhận rằng giải pháp này có thể sẽ không hoàn hảo lắm.
Hãy xem xét khu vực ở giữa. Dàn xếp các giải pháp đối chọi nhau để có thể ra được quyết định tốt nhất.
Bước 5: Triển khai và theo dõi quyết định - Xây dựng kế hoạch thực hiện và theo dõi tiến độ của quyết định:
Quá trình từng bước một hoặc các hành động để giải quyết vấn đề.
Chiến lược truyền thông nội bộ để thông báo cho các bên liên quan
Xác định / phân bổ tài nguyên
Tiến trình thực hiện
Đo lường / Điểm chuẩn để đánh giá tiến độ
Trong kinh doanh (và cả trong cuộc sống), các quyết định đưa ra có thể thất bại vì ta chưa xác định rõ ràng vấn đề và các phương án thay thế chưa được xem xét một cách kỹ lưỡng. Thay vì trì hoãn các quyết định hoặc đưa ra quyết định dựa trên thông tin sai lệch, thì mô hình này đảm bảo rằng vấn đề phải được giải quyết đúng lúc và đúng cách.
