Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh lãnh đạo doanh nghiệp APEC (CEO Summit) tại Papua New Guinea mới đây, Chủ tịch Trung Quốc – Tập Cận Bình nhấn mạnh sự cần thiết của hợp tác toàn cầu và thương mại quốc tế. Ông khẳng định không vấn đề nào các nước không thể giải quyết "thông qua đàm phán". "Lịch sử đã chỉ ra sự đối đầu, dù ở dạng chiến tranh, chiến tranh lạnh hay chiến tranh thương mại, đều không đem lại chiến thắng cho ai cả", ông nhấn mạnh.
Đánh thuế nhập khẩu và cắt đứt quan hệ kinh tế "là cách tiếp cận thiển cận và sẽ thất bại". Chủ nghĩa bảo hộ và đơn phương đang phủ bóng đen lên tăng trưởng toàn cầu, cảnh báo.
Trong bài phát biểu sau đó, Phó tổng thống Mỹ - Mike Pence lại tuyên bố tuy "rất tôn trọng Chủ tịch Tập" và Trung Quốc, Mỹ sẽ không nhượng bộ trong chiến tranh thương mại cho đến khi Bắc Kinh "thay đổi hành động". "Trung Quốc đã kiếm lợi từ Mỹ rất nhiều năm nay rồi, và những ngày đó đã chấm dứt", ông khẳng định, "Chúng tôi đã đánh thuế lên 250 tỷ USD hàng Trung Quốc và có thể tăng gấp đôi con số đó".
Trong bài phát biểu của mình, Pence cũng nhấn mạnh cam kết của Mỹ với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đang mạnh hơn bao giờ hết. Ông chỉ trích các sáng kiến cơ sở hạ tầng khiến các quốc gia đang phát triển ngập trong nợ, ám chỉ chính sách Vành đai và Con đường của Trung Quốc. "Nước Mỹ có lựa chọn tốt hơn. Chúng tôi không nhấn chìm các đối tác trong biển nợ", ông nói.
Mỹ và Trung Quốc đang chìm sâu vào cuộc chiến thương mại đã kéo dài nhiều tháng qua. Đến nay, Tổng thống Mỹ - Donald Trump đã áp thuế nhập khẩu lên 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, để trả đũa các chính sách mà ông cho là động thái thương mại bất công của Bắc Kinh. Trung Quốc cũng đã đáp trả bằng thuế lên 110 tỷ USD hàng Mỹ.
Các cuộc đàm phán thương mại giữa hai quốc gia gần đây mới được nối lại, làm dấy lên kỳ vọng tìm ra giải pháp cho cuộc xung đột hiện tại. Đầu tuần này, Trung Quốc cũng đã gửi đề xuất ban đầu về chính sách thương mại sang Mỹ. Hôm qua, ông Trump nhận xét bản trả lời này đã khá đầy đủ, nhưng vẫn thiếu 4 – 5 vấn đề lớn.
Dù vậy, những tuyên bố mới đây cho thấy hai nền kinh tế lớn nhất thế giới còn cách rất xa một thỏa thuận nhằm chấm dứt chiến tranh thương mại, dù ông Trump tỏ ra lạc quan về khả năng tìm ra giải pháp. Cuối tháng này, ông và ông Tập sẽ gặp nhau bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Argentina.
