Tại Tọa đàm “Phát triển tín dụng tiêu dùng – Giải pháp đẩy lùi tín dụng đen” diễn ra mới đây, ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước thông tin tình trạng “tín dụng đen” đang bùng phát mạnh mẽ ở nước ta cho thấy nhu cầu về các khoản vay nhỏ, cấp bách của người dân rất lớn, trong khi các khoản cho vay truyền thống chưa đáp ứng được các nhu cầu này.
“Đây là dư địa rất lớn cho tín dụng tiêu dùng phát triển”, ông nhấn mạnh.
Cũng theo ông Nguyễn Tú Anh, hệ luỵ của tín dụng đen đối với xã hội rất lớn, nhiều gia đình rơi vào cùng quẫn bởi vướng bẫy của tín dụng đen và không được pháp luật hỗ trợ.
Do đó, phát triển tín dụng tiêu dùng sẽ cung cấp cho người dân nhiều lựa chọn tốt hơn, an toàn hơn, qua đó giảm bớt nhu cầu tiếp cận tín dụng đen và các hệ luỵ mà loại hình này mang lại.
TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho hay: "Sự nổi lên của tầng lớp thu nhập trung bình ở Việt Nam trong thập niên qua đã kéo theo thay đổi đáng kể về hành vi tiêu dùng đó là: không nhất thiết phải "tiết kiệm trước, tiêu sau", mà có thể là "vay mua trước, trả sau".
Như vậy cho vay tiêu dùng đáp ứng nhu cầu chi tiêu/ tiêu dùng hiện đại, qua đó giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tăng cường tiếp cận các dịch vụ tài chính – ngân hàng hiện đại, tổ chức tài chính chính thức giúp người dân có thêm lựa chọn thay vì tìm đến tín dụng phi chính thức.
TS Cấn Văn Lực dẫn số liệu StoxPlus cho biết 47% người Việt có tham gia vay tiền nhưng chỉ có 18,5% là vay từ tổ chức tín dụng, ngoài ra là vay từ người thân, bạn bè hoặc "tín dụng đen". Một trong những lý do mà nhiều người Việt trẻ ngại vay từ ngân hàng vì điều kiện cho vay chặt chẽ, yêu cầu nhiều giấy tờ chứng minh, thủ tục thẩm định lâu, cần tài sản thế chấp.
Trong khi đó, tỷ trọng cho vay tiêu dùng tại Việt Nam, theo ông Lực, là còn thấp. Hơn nữa, thị trường nông thôn, vùng ven với 60 triệu dân vẫn còn đang bị bỏ ngỏ do các tổ chức tín dụng chưa có nhiều cơ hội tiếp cận.
Các chuyên gia cho rằng giải pháp tốt nhất để đẩy lùi tệ nạn "tín dụng đen" là phát triển tín dụng tiêu dùng. Tuy nhiên, để tín dụng tiêu dùng phát triển và hiệu quả thì cần hoàn thiện nhiều yếu tố, không chỉ hành lang pháp lý mà còn là sự quyết tâm, vào cuộc và tăng cường truyền thông tới người dân.
Ông Trần Minh Hải, Giám đốc điều hành công ty luật BASICO cho rằng cần cấp phép thành lập mới các tổ chức tài chính, tín dụng để tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu của người dân. Đây là nhu cầu thiết thực với sự sẵn sàng tham gia thị trường nhiều tổ chức định chế tài chính trong và ngoài nước.
Còn theo TS. Trần Kim Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ban Kinh tế Trung Ương, cần phải mở rộng mạng lưới hoạt động của các tổ chức tín dụng ở những địa bàn có mạng lưới ngân hàng chưa tương xứng với nhu cầu của người dân, nhất là những địa bàn đang là điểm nóng về "tín dụng đen".
Đại diện các công ty tài chính, những tổ chức đang dẫn đầu về tín dụng tiêu dùng hiện nay cho rằng đẩy mạnh công nghệ tự động hóa quy trình, sáng tạo các sản phẩm mới là mấu chốt để tạo sự khác biệt để cạnh tranh với "tín dụng phi chính thức".
Phó Tổng Giám đốc FE Credit, ông Nguyễn Thanh Phúc cho biết hiện số lượng các tổ chức tín dụng và mạng lưới đã phủ khắp cả nước. Chẳng hạn, FE Credit có hơn 12.000 điểm bán hàng và gần 8.500 đối tác trên toàn quốc.
Trong khi đó, ông Trịnh Bá Việt Xô, đại diện Home Credit cho rằng bản thân các công ty tài chính tiêu dùng cần đẩy mạnh chiến dịch truyền thông để người dân biết đến nhiều hơn, đồng thời mở rộng mạng lưới và các điểm bán hàng để đội ngũ nhân viên luôn sẵn sàng tư vấn theo nhu cầu của người dân.
"Khi người dân có đầy đủ thông tin và có thêm lựa chọn khi cần vay, họ sẽ giảm dần thói quen tìm đến "tín dụng đen"", ông nhấn mạnh.
