Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ không sa thải Chủ tịch Cục dự trữ Liên bang Jerome Powell nhưng ông chỉ trích cơ quan này vì đã “ngoài kiểm soát” của Hoa Kỳ cho đợt giảm điểm tồi tệ nhất của thị trường chứng khoán kể từ tháng Hai.
Trump cũng nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục hôm 10/10 rằng ông có thể tạo ra một chính sách tiền tệ tốt hơn chính sách của các nhà lãnh đạo FED và tiếp tục chỉ trích họ về việc tăng lãi suất.
“FED ở ngoài tầm kiểm soát”, Trump nói, “Tôi nghĩ rằng những gì họ đang làm là sai".
Tổng thống nói thêm nói rằng việc tăng lãi suất của FED là “không cần thiết theo quan điểm của tôi và tôi nghĩ rằng tôi hiểu về nó hơn họ.”
Những lời chỉ trích của Trump đánh dấu một khởi đầu khác với những người tiền nhiệm gần đây của ông. Hơn hai thập kỷ qua, các Tổng thống luôn tránh được những bình luận của công chúng về chính sách lãi suất của FED như một cách thể hiện sự tôn trọng sự độc lập của tổ chức này.
Đối với một Tổng thống thường xuyên viện dẫn giá cổ phiếu tăng như một sự khẳng định cho các chính sách kinh tế của mình, những lời chỉ trích chính sách tiền tệ của FED là nền tảng của việc đổ lỗi cho những người khác nếu thị trường tiếp tục giảm.
Ông Trump đang mạnh tay hơn trong các cuộc tấn công của mình vào FED trong bối cảnh cuộc bầu cử giữa kỳ đang đến gần. Đợt bỏ phiếu này sẽ quyết định liệu Đảng Cộng hòa có tiếp tục duy trì quyền kiểm soát Quốc hội hay không.
Mức lãi suất mục tiêu của FED hiện tại là 2% đến 2,25%, là thấp so với các tiêu chuẩn lịch sử. Với chỉ số giá tiêu dùng tăng 2,3% so với năm ngoái, điều này dẫn đến lãi suất bằng 0 trên thực tế.
Tổng thống đã nhiều lần chỉ trích FED trong vòng 24 giờ qua khi thị trường giảm mạnh. Hôm thứ Tư, ông nói rằng FED “đang bị điên”. Trong khi đó, phần lớn các nhà phân tích thị trường lo ngại rằng cuộc chiến thương mại của Trump với Trung Quốc tiếp tục leo thang. Thay vào đó, Trump đã đổ lỗi cho FED.
“Tôi sẽ không sa thải ông ta,” ông Trump nói hôm thứ Năm về Powell, một người được Trump bổ nhiệm và theo pháp luật, Powell chỉ bị sa thải khi có lý do chính đáng. “Tôi thực sự thất vọng về clip. Tôi nghĩ nó quá nhanh và quá cứng nhắc".
Tổng thống Trump cho biết thị trường sụt giảm là “một sự tác động do Cục Dự trữ Liên bang gây ra".
Tổng thống đã công khai chỉ trích FED từ tháng 7 về việc tăng lãi suất và khẳng định ông “không hài lòng” trong tháng 9 sau đợt tăng lãi suất thứ 3 trong năm.
Hầu hết các nhà kinh tế đều coi sự độc lập là cần thiết để duy trì uy tín của FED với các nhà đầu tư trong việc chống lạm phát.
Mặc dù các Luật điều chỉnh FED quy định tổ chức này phải độc lập với chính trị, nhưng sức mạnh của những quy định đó không rõ ràng. Đạo luật Dự trữ Liên bang nói rằng các Thống đốc có thể bị “cách chức bởi những lý do hợp lý được đưa ra bởi Tổng thống”. Nhưng luật lại không quy định rõ ràng những “lý do” đó là gì.
Cố vấn kinh tế nhà trắng Larry Kudlow đang tìm cách hạn chế những bình luận của ông Trump về FED.
“Ông chưa bao giờ tấn công kế hoạch hay chiến lược của FED”, Kudlow nói với các phóng viên trên bãi cỏ Nhà Trắng hôm thứ Năm, trong bài phát biểu trước ý kiến của Văn phòng Tổng thống Trump. “Tổng thống chưa bao giờ can thiệp vào việc đó. Ông ấy đưa ra nhận định của mình và đó là một bình luận đáng chú ý", bà nói.
Chỉ số S&P giảm nhiều nhất kể từ tháng Hai và chỉ số Nasdaq 100 tồi tệ nhất trong vòng 7 năm trở lại đây vào hôm thứ Tư, tỷ suất tăng lợi nhuận và tỷ lệ phục hồi thấp vào hôm thứ Năm. Chỉ số S&P 500 vẫn duy trì ở mức thấp nhất kể từ tháng 7, trong khi đó chỉ số Nasdaq 100 có dấu hiệu phục hồi.
Việc bán tháo xảy ra 1 ngày sau khi IMF dự báo kinh tế thế giới tăng trưởng chậm và cắt giảm dự báo tăng trưởng lần đầu tiên trong hơn 2 năm qua, đổ lỗi cho căng thẳng thương mại leo thang và những căng thẳng trong thị trường mới nổi.
Ông Trump đã đánh thuế 250 tỷ USD đối với hàng hóa Trung Quốc trong năm nay và Bắc Kinh trả đũa bằng các khoản thuế trị giá 110 tỷ USD. Các dự báo của IMF không xét đến mối đe dọa của ông Trump trong việc mở rộng mức thuế quan cho hơn 500 tỷ USD hàng hóa mà Hoa Kỳ mua từ Trung Quốc năm ngoái.
Chủ ý của Powell là tăng lãi suất ở mức vừa phải để ngăn chặn sức nóng của nền kinh tế nhưng không tăng quá nhanh khiến tăng trưởng bị xáo trộn. Tuần trước, Powell cho biết ông hy vọng sẽ kiên trì với con đường hiện tại của việc tăng lãi suất dần dần trong lúc theo dõi những rủi ro bên trong nền kinh tế.
Hôm thứ Ba (9/10), ông Trump nói rằng nền kinh tế đang tận hưởng những con số “kỷ lục” và “Tôi không muốn làm chậm lại quá trình này, đặc biệt là khi chúng ta không có vấn đề lạm phát.”
Một lý do tại sao FED đã tăng lãi suất ngay cả khi dấu hiệu lạm phát ít là do tỷ lệ thất nghiệp đang giảm xuống chỉ còn 3,7% trong tháng 9, mức mà nhiều quan chức kỳ vọng sẽ giúp tăng lương và tăng giá cả theo thời gian.
Ông Trump cũng chỉ ra rằng chính sách của FED đã làm tổn hại đến cá nhân ông. Tổng thống nợ Deutsche Bank AG hơn 300 triệu USD với lãi suất tăng hoặc giảm tùy thuộc vào chính sách của FED. Lãi suất cao hơn có thể làm tăng đáng kể các khoản nợ cần thanh toán của ông.
“Tôi đang trả lãi suất cao vì Fed,” ông Trump nói.
