Theo ông Vũ Tiến Lộc, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được sự ổn định tương đối vững chắc về vĩ mô, thể hiện ở mức lạm phát thấp, đồng tiền ổn định, nợ công giảm sâu xuống 58,4% GDP…
“Những cải thiện tích cực nói trên cho thấy đã đến lúc chúng ta không nhất thiết phải mở rộng tài khóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, khi các nguồn lực và cơ hội đầu tư được dành cho khu vực công ít hơn và cho khu vực tư nhân nhiều hơn, cơ chế đối tác công tư được thực hiện thì hiệu quả vốn đầu tư sẽ được nâng cao và tăng trưởng sẽ bền vững hơn”, ông Lộc nhận xét.
Tuy vậy, ông Lộc cho rằng về tăng trưởng kinh tế năm 2019, Chính phủ vẫn nên giữ quan điểm thận trọng. Nguyên do là nhiều đánh giá, dự báo của các tổ chức quốc tế có uy tín cho thấy tăng trưởng kinh tế thế giới vẫn đang tiếp tục yếu đi và tác động tiêu cực tới khu vực kinh tế đối ngoại của Việt Nam.
Bên cạnh đó, xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2019 đã chậm lại so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư đăng ký có tăng lên, đặc biệt là luồng vốn đầu tư từ Trung Quốc, nhưng thực chất việc giải ngân vốn đầu tư theo kiểu “tiền tươi thóc thật” của cả khu vực kinh tế trong nước lẫn khu vực FDI đều đang chậm lại.
“Xu hướng này sẽ khiến cho mục tiêu tăng trưởng 6,8% trong năm nay vẫn là một thách thức không nhỏ”, Chủ tịch VCCI đánh giá.
Theo ông Vũ Tiến Lộc, điều lo lắng hơn cả là tốc độ cải cách thể chế vẫn còn chậm và chưa đạt được như kỳ vọng. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn đến triển vọng phát triển dài hạn của nền kinh tế.
Công cuộc cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh trong năm 2018 và những tháng đầu năm 2019 dù đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng chưa để lại nhiều dấu ấn đậm nét, mang ý nghĩa bứt phá như yêu cầu của Thủ tướng và Chính phủ. Tình trạng “trên nóng dưới lạnh” vẫn chưa được khắc phục triệt để.
“’Lạnh’ ở đây không chỉ ở một số địa phương, mà còn ở ngay cấp Bộ ngành. Các Bộ, ngành vẫn chưa dành đủ thời gian và tâm lực cho cải cách thể chế, do vẫn còn đa mang quá nhiều dịch vụ công và thủ tục hành chính, ít chịu chuyển giao cho thị trường và phân cấp cho địa phương và cơ sở.
“Cơ chế xin-cho vẫn tồn tại, luật pháp vẫn chồng chéo, không nhất quá tiềm ẩn nhiều rủi ro và bó tay, bó chân các địa phương và doanh nghiệp, tranh chấp quyền anh, quyền tôi vẫn nặng nề…
“Cách làm thể chế hiện nay vẫn là Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành tự rà xét, tự đề xuất các biện pháp cắt giảm thủ tục, nhưng không dễ gì để mọi người có thể tự ‘lấy đá ghè chân mình’. Cách làm này vì vậy ít mang lại hiệu quả và khó có thể tạo ra đột phá”, ông Vũ Tiến Lộc bình luận.
Chủ tịch VCCI cho rằng Chính phủ nên có cách tiếp cận khác. Đó là tiếp tục tạo áp lực cải cách mạnh mẽ hơn từ trên xuống theo tinh thần của Nghị quyết 19, Nghị quyết 02, trên cơ sở lắng nghe ý kiến từ cơ sở, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo, lấy các chuẩn mực quốc tế tiên tiến làm khuôn mẫu, lấy những thực tiễn tốt làm gương soi.
Chính phủ không cố “gò” các mô hình kinh doanh theo khả năng quản lý, mà quản lý phải nương theo và làm bệ đỡ thúc đẩy cho tự do sáng tạo và đề cao trách nhiệm trong kinh doanh. Bảo đảm quyền của người dân là mục tiêu, quản lý nhà nước chỉ là phương tiện.
“Tôi đề nghị giao cho các tổ chức độc lập, các hiệp hội doanh nghiệp, địa phương, cơ sở tiến hành rà xét tổng thể môi trường kinh doanh để kiến nghị với Quốc hội và Chính phủ. Trong từng bộ ngành, đề nghị giao nhiệm vụ rà xét đề xuất cắt giảm thủ tục hành chính cho các bộ phận độc lập thay vì để các cơ quan trực tiếp cấp giấy phép tiến hành rà xét và đề xuất cắt giảm giấy phép theo kiểu ‘vừa đá bóng vừa thổi còi’ như hiện nay”, ông Lộc nói.
Ngoài ra, ông Lộc cũng đề nghị Quốc hội có chương trình giám sát chuyên đề về công tác xã hội hoá dịch vụ công và công tác phân cấp, phân quyền trong quản lý hành chính của các Bộ ngành để thúc đẩy mạnh mẽ công tác này.
