Thảo luận về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) chiều 15/11, đại biểu Phạm Thị Thu Trang (Quảng Ngãi) nhận định sau hơn 10 năm thực hiện, luật đã đạt được một số kết quả. Tuy nhiên, quản lý thuế hiện hành còn bất cập, cần sửa đổi.
Trong đó, bà Trang đặc biệt lưu ý ban soạn thảo cần cân nhắc quy định ngân hàng thương mại cung cấp thông tin tài khoản của khách hàng và người nộp thuế tại ngân hàng cho cơ quan quản lý thuế, bao gồm thông tin về mã tài khoản, số tài khoản cùng với mã số thuế của người nộp thuế, đồng thời cung cấp thông tin của người nộp thuế theo yêu cầu gồm thông tin giao dịch qua tài khoản, số tài khoản của người nộp thuế.
Theo bà Trang, quy định như trên là chưa phù hợp vì yêu cầu đảm bảo bí mật thông tin khách hàng là nguyên tắc bảo mật thông tin của ngân hàng, theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng.
Bà Trang dẫn quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cung cấp thông tin liên quan đến tài khoản tiền gửi, tài sản gửi của khách hàng tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho tổ chức cá nhân khác trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật phải được sự chấp thuận của khách hàng.
Do vậy, nữ đại biểu nhấn mạnh cần có sự hài hòa giữa hai quy định này để không ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động của ngân hàng, để tránh lạm dụng trong việc yêu cầu cung cấp thông tin, dẫn đến ngân hàng vi phạm pháp luật.
Từ đó, bà Trang đề nghị ban soạn thảo cần nghiên cứu quy định rõ trường hợp cung cấp thông tin, thẩm quyền yêu cầu cung cấp thông tin và đặc biệt phải quy định chặt chẽ việc khấu trừ tiền trong tài khoản để nộp thuế để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp về tài sản.
Đề cập việc ngăn chặn chuyển giá, đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn) nhấn mạnh cần một khung pháp lý đủ mạnh để ngăn chặn chuyển giá ở Việt Nam.
Theo bà Ngân, hiện chuyển giá không chỉ xuất hiện ở doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), mà ngay doanh nghiệp trong nước cũng có tình trạng này.
Thống kê những năm qua có khoảng 50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ, nhiều doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm liên tục, như tại TP. HCM khoảng 60% doanh nghiệp FDI thua lỗ, Bình Dương cũng có 50% doanh nghiệp FDI báo lỗ từ 2006 - 2011. Các doanh nghiệp FDI kê khai lỗ thường hoạt động trong các lĩnh vực da giày, dệt may… Thua lỗ triền miên song các doanh nghiệp FDI vẫn tập trung vào mở rộng sản xuất kinh doanh.
Theo bà Trang, để kiểm soát tình trạng chuyển giá, báo lỗ, vừa qua chúng ta đã có nhiều chủ trương, dần hoàn thiện khung pháp lý, chính sách để ngành thuế có cơ sở pháp lý nhất định trong chống chuyển giá, thất thu ngân sách.
Cùng với đó, đã có nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra giá chuyển nhượng. Bà Ngân dẫn báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật Quản lý thuế 2015 – 2016 cho thấy cơ quan thuế kiểm tra, thanh tra 965 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết, truy thu, truy hoàn phạt 9.295 tỷ đồng, giảm lỗ 7.491 tỷ đồng; giảm khấu trừ 286 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 4.743 tỷ đồng.
Nhưng kết quả trên, theo bà Ngân, chỉ là một góc của bức tranh thực trạng trốn thuế của doanh nghiệp. Có tình trạng này là do hành lang pháp lý ở Việt Nam về chống chuyển giá vẫn thiếu đồng bộ, nhiều lỗ hổng, Luật quản lý thuế trong những năm qua cũng chưa thể ngăn chặn tình trạng này.
Vì thế, theo bà Ngân, nếu các quy định về quản lý thuế với doanh nghiệp có giao dịch liên kết được kết cấu rải rác tại các chương như tại dự thảo luật thì chưa thể hiện được sự kiên quyết, đủ mạnh, khó ngăn chặn tình trạng trốn thuế trong bối cảnh kinh tế hiện nay.
“Quy định quản lý thuế với doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết được kết cấu thành một chương, không giao Chính phủ quy định như dự thảo. Với cơ sở pháp lý rõ ràng, chống chuyển giá sẽ đạt yêu cầu đặt ra”, bà Ngân góp ý.
Nữ đại biểu này cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cần có báo cáo đầy đủ về tình trạng chuyển giá, trốn thuế của các doanh nghiệp và kết quả chống chuyển giá của các cơ quan thuế, gửi Quốc hội, để đại biểu có cơ sở thảo luận, tham gia ý kiến ở kỳ họp sau.
