Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy tổng giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu 3 tháng đầu năm 2018 đạt 108,42 tỷ USD, tăng 18,96% so với cùng kỳ năm 2017. Trong đó, kim ngạch xuất nhập khẩu có thuế 3 tháng đầu năm 2018 đạt 23,4 tỷ USD, tăng 7,73% so với cùng kỳ năm trước.
Dù kim ngạch xuất nhập khẩu đều tăng nhưng theo Tổng cục Hải quan, do ảnh hưởng từ các Hiệp định tự do thương mại FTAs và các chính sách mới trong năm 2018, số thu ngân sách 3 tháng đầu năm 2018 đã giảm so với cùng kỳ năm trước.
Cụ thể, số thu ngân sách nhà nước tháng 3/2018 đạt 24.000 tỷ đồng, lũy kế đến ngày 31/3/2018 là hơn 68.000 tỷ đồng, đạt 24,04% dự toán, đạt 23,2% chỉ tiêu phấn đấu, giảm 2,16% so với cùng kỳ 2017.
Ông Lưu Mạnh Tưởng, - Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan, cho biết việc ký kết và đưa vào thực hiện 10 Hiệp định tự do thương mại đã làm giảm số thu ngân sách của ngành hải quan do nhiều mặt hàng có kim ngạch lớn, thuế suất cao theo lộ trình phải cắt giảm sâu thuế suất thuế nhập khẩu. Trong 2 tháng đầu năm 2018, giảm thu từ các hiệp định tự do thương mại FTAs là 3.400 tỷ đồng.
Riêng đối với mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại, ngoài ảnh hưởng từ các Hiệp định tự do thương mại FTA khiến ô tô dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu từ ASEAN có thuế suất giảm từ 30% xuống 0%, còn có ảnh hưởng của Nghị định 116/2017/NĐ-CP về quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô có hiệu lực từ 01/01/2018.
Cụ thể, trong 3 tháng đầu năm 2018, kim ngạch ô tô nguyên chiếc đạt 4.100 chiếc, trị giá đạt 114,4 triệu USD, giảm 83,9% về lượng và giảm 75,1% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Số thuế phải thu đạt 1.180 tỷ đồng, giảm tới 87%, tương đương 7.868 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
Đối với mặt hàng linh kiện phụ tùng ô tô, kim ngạch nhập khẩu chịu thuế trong 3 tháng đầu năm 2018 đạt 683,5 triệu USD, giảm 10,9% so với cùng kỳ năm trước. Số thuế phải thu đạt 3.817 tỷ đồng, giảm 4,9%, giảm thu 200 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do ảnh hưởng từ Nghị định số 125/2017 ngày 16/11/2017 thì số phải hoàn từ mặt hàng này cho 3 tháng đầu năm 2018 ước khoảng 900 tỷ đồng.
Theo tính toán của Tổng cục Hải quan, giảm thu do FTAs trong năm 2018 ước khoảng 30.150 tỷ đồng.
Trong đó, ô tô nguyên chiếc dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu từ ASEAN có thuế suất nhập khẩu giảm từ 30% xuống 0%, dự kiến sẽ giảm thu ngân sách đối với mặt hàng này khoảng 2.500 tỷ đồng.
Đối với mặt hàng linh kiện phụ tùng ô tô, do ảnh hưởng từ các Hiệp định tự do thương mại FTAs thì thuế suất nhập khẩu mặt hàng này từ các thị trường FTA sẽ giảm từ 20% xuống 0%, dự kiến giảm thu năm 2018 khoảng 1.100 tỷ đồng.
Ngoài ra, theo Nghị định số 125/2017 về việc Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 122/2016/NĐ-CP của Chính phủ về Biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi thì từ ngày 1/1/2018 một số dòng hàng linh kiện ô tô nhập khẩu sẽ áp dụng mức thuế suất ưu đãi là 0%, do đó sẽ phải hoàn thuế nhập khẩu đối với thuế nhập khẩu linh kiện cho các doanh nghiệp đáp ứng được các điều kiện quy định tạo Nghị định này, dự kiến giảm thu từ mặt hàng này khoảng 3.500 tỷ đồng.
Cũng theo Tổng cục Hải quan, dù nhập khẩu xăng dầu tăng và giá dầu thô trên thế giới cao sẽ giúp tăng thu ngân sách nhưng việc bù cho hụt thu do giảm lượng ô tô nhập khẩu là rất khó khăn.
Ngoài ra, dự kiến đến quý II/2018, nhà máy lọc dầu Nghi Sơn đi vào hoạt động và cung cấp ra thị trưởng khoảng 3,5 triệu tấn dầu cũng sẽ làm giảm thu do mặt hàng xăng dầu khoảng 8.300 tỷ đồng.
Trong năm 2018, chỉ tiêu phấn đấu thu ngân sách Bộ Tài chính giao cho Tổng cục Hải quan là 293.000 tỷ đồng; bình quân mỗi tháng phải thu 24.416 tỷ đồng.
