Cục Thuế TP. HCM vừa đề xuất với chính quyền thành phố, những đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống và các dịch vụ cao cấp phải đặt máy chấp nhận thẻ (POS) để thanh toán những khoản từ 5 triệu đồng trở lên. Trước đó, vào tháng 8, Bộ Tài chính có đề xuất giảm mức thanh toán qua máy POS từ 20 triệu đồng hiện nay xuống 10 triệu đồng. Nếu doanh nghiệp có hóa đơn giá trị gia tăng (VAT), sẽ được hoàn thuế khi tính vào chi phí giá thành của doanh nghiệp.
Như vậy, mọi chi phí tiếp khách, ăn uống của doanh nghiệp nếu thanh toán qua ngân hàng sẽ được tính vào chi phí hoạt động của doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh. Các chuyên gia trong lĩnh vực thuế cho rằng, việc TP. HCM đề xuất mức 5 triệu đồng đối với các doanh nghiệp dịch vụ ăn uống nếu thanh toán qua ngân hàng được khấu trừ thuế, là một hình thức khuyến khích rất mạnh cho doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Thực trạng thanh toán qua ngân hàng đối với dịch vụ ăn uống của doanh nghiệp hiện nay muôn hình vạn trạng. Có những doanh nhân sử dụng thẻ tín dụng cá nhân thanh toán các chi phí tiếp khách, sau đó lại hợp thức hóa, tính vào chi phí doanh nghiệp. Theo quy định hiện nay của Luật Quản lý thuế, điều này là bất hợp pháp, nhưng nhiều chủ doanh nghiệp đã tận dụng thời gian 45 ngày không tính lãi của thẻ tín dụng để thanh toán, sau đó trả tiền sau và hợp thức hóa các hóa đơn VAT.
Thực tế, các nhà hàng, khách sạn hiện nay rất ít khi xuất hóa đơn VAT cho thực khách, nhưng phần hoàn thuế cho các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống hàng năm vẫn chiếm một tỷ lệ khá cao. Điều này gây thất thoát một lượng lớn tiền ngân sách chi cho các hóa đơn VAT "ma" và đẻ ra các công ty chế biến VAT "ma" nhằm trục lợi ngân sách. Nếu quyết định của TP. HCM được HĐND thành phố thông qua theo cơ chế chính sách thành phố đặc thù có hiệu lực từ 15/1/2018, sẽ là một bước đột phá trong công tác quản lý và thu ngân sách.
Dịch vụ thanh toán qua ngân hàng bằng POS, mobile banking, internet banking đã được các NHTM phát triển từ nhiều năm qua. Những người làm ngân hàng cho rằng, nếu không có sự vào cuộc của cơ quan thuế và đặc biệt là ngành công thương, đăng ký kinh doanh có quy định bắt buộc khi cấp phép một điểm bán phải trang bị máy chấp nhận thẻ thì những dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt của NHTM cũng không có ý nghĩa.
Trong khi đó, những doanh nghiệp ở TP. HCM cho rằng, nếu cơ chế cho phép những khoản thanh toán từ 5 triệu đồng trở lên trong dịch vụ ăn uống được khấu trừ thuế cho doanh nghiệp, thì các NHTM phải nhanh chóng đáp ứng những thẻ thấu chi, chứ không thể ghi nợ nội địa rồi dùng thẻ rút tiền tự động để thanh toán.
Hiện nay, DongA Bank đang có thẻ thấu chi phát hành cho các cá nhân, tổ chức có chi trả lương qua ngân hàng, bởi dùng thẻ thấu chi khi thanh toán hàng hóa dịch vụ chính là đang sử dụng tiền vay của ngân hàng. Một số NHTM cũng đang áp dụng hình thức thấu chi, nhưng lãi suất cao và hạn mức trong ngày thấp nên chưa khuyến khích được người dùng.
Một lãnh đạo Vietcombank phụ trách mảng kinh doanh thẻ cho biết, với số lượng hơn 11 triệu thẻ connect, ngân hàng này hiện đang dẫn đầu trên thị trường thẻ ngân hàng, hoàn toàn có thể tích hợp chức năng thấu chi. Nhưng điều đáng lo ngại là có thể sẽ bị các chủ thẻ lợi dụng chức năng thấu chi để rút tiền mặt ra cho vay nặng lãi mà không thể kiểm soát.
Một lãnh đạo NHNN chi nhánh TP. HCM cho rằng, chính sách khuyến khích các NHTM phát triển thẻ tín dụng nội địa đã có từ hơn 10 năm trước, nhưng các NHTM chưa đẩy mạnh mạng này do lo ngại nợ xấu cho vay tiêu dùng qua phát hành thẻ phát sinh.
Thị trường thẻ tín dụng hiện nay gần như nằm toàn bộ trong tay các tổ chức thẻ quốc tế như Visa, MasterCard, do công nghệ tích hợp thanh toán nhanh và đặc biệt, các tổ chức này dùng tiền khuyến mãi trực tiếp khi thanh toán bằng thẻ. Những tổ chức này nhắm vào phân khúc người có thu nhập ổn định, thường xuyên chi tiêu các dịch vụ cao cấp để phát hành.
Phí thẻ thường niên tuy có cao gấp 4-5 lần so với thẻ nội địa, nhưng lợi ích từ tiền chiết khấu của thẻ quốc tế theo doanh số thanh toán mua bán hàng hóa dịch vụ mang lại rất lớn cho các chủ thẻ, khiến thẻ nội địa khó cạnh tranh.
Các chuyên gia thẻ ngân hàng cho rằng, khi các dịch vụ công khuyến khích người dân đóng thuế và lệ phí thanh toán qua ngân hàng, thì các NHTM phải đẩy nhanh mảng thẻ thấu chi, doanh nghiệp không phải lúc nào cũng có sẵn tiền trong thẻ ghi nợ.
Theo ông Trần Đình Cường, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP. HCM, trên địa bàn, tính đến cuối năm 2017 số lượng khách hàng doanh nghiệp của các TCTD sử dụng dịch vụ thanh toán qua internet tăng 47%, số lượng khách hàng cá nhân tăng 37% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đối với dịch vụ mobile banking, số lượng khách hàng cá nhân đăng ký dịch vụ tăng 36%.
Số lượng giao dịch thanh toán qua internet banking của doanh nghiệp tăng 13%, giao dịch của khách hàng cá nhân tăng 30% và đặc biệt, số giao dịch thanh toán qua mobile banking tăng rất mạnh, lên đến 96%.
