Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước được Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Hồ Đức Phớc trình bày tại Quốc hội chiều 21/5 đã đề cập tới tình trạng điều chỉnh dự án với giá trị lớn, trong đó có dự án nạo vét, xây kè, bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê, tỉnh Ninh Bình. Dự án này đã điều chỉnh tổng mức đầu tư tăng 36 lần (từ 72 tỷ đồng lên 2.595 tỷ đồng).
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 22/5, bà Nguyễn Thị Thanh – Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình, cho biết dự án ban đầu quy mô nhỏ nhưng khi làm lại vướng khu cố đô nên phải mở rộng, giải tỏa mặt bằng, lo tái định cư nên dẫn đến đội vốn. Nguyên nhân chính là do khảo sát không kỹ.
“Lỗi ở đây chính là câu chuyện cơ chế. Đầu tiên dự án vào danh mục thì địa phương vốn ít nên làm dự án nhỏ, nhưng khi được phê duyệt, triển khai thì yêu cầu điều chỉnh nên nó cứ 'nở' dần”, bà Thanh phân trần.
Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình Nguyễn Thị Thanh.Trả lời về trách nhiệm của chủ đầu tư trong sự việc, bà Nguyễn Thị Thanh cho hay đây là một lỗi tổng hợp, bắt đầu tư cơ chế chung về vấn đề đầu tư như việc xác định dự án, danh mục dự án, khống chế ban đầu, tổng mức đầu tư cho địa phương như các dự án nhóm A, B, C…
“Từ những quy định như vậy, chủ đầu tư xem khả năng của mình vào nhóm nào. Khi triển khai thì thực tiễn yêu cầu như thế. Đương nhiên chủ đầu tư có trách nhiệm chính. Các cơ quan cũng có trách nhiệm liên quan”, bà Thanh nhấn mạnh.
Bà Thanh cũng khẳng định thêm Luật Đầu tư công vừa có thay đổi, quy định dự án phải thẩm định và xác định nguồn vốn ngay từ ban đầu để khắc phục thực tiễn nói trên. Tuy nhiên theo bà Thanh, vẫn tồn tại bất cập đó là dự án thì lớn, vốn không có, lại xuất hiện khó khăn mới, giữa quy mô và nguồn vốn lại vênh nhau. Cũng theo bà, đây là lý do của việc giải ngân chậm.
“Cho nên để giải quyết trọn vẹn là câu chuyện rất khó khăn khi chiếc bánh ngân sách đang nhỏ. Vì vậy theo tôi, phải phân loại dự án, theo đó những dự án nằm trong đầu tư công, nằm trong kế hoạch đã xác định thời gian thì thẩm định nguồn vốn để cho dự án hoàn thành, không kéo dài. Đồng thời phải xác định một số trường hợp cấp bách, khẩn cấp không cần thẩm định nguồn vốn”, Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình nói.
Trả lời câu hỏi về việc nếu cho trường hợp khẩn cấp thì liệu có phát sinh việc “chạy” dự án khẩn cấp không, bà Nguyễn Thị Thanh cho hay: "Câu chuyện đó đòi hỏi sự công tâm, khách quan, công minh của những nhà thẩm định. Chỉ cần yêu cầu chủ đầu tư, nhà quyết định và tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về dự án đó".
"Ví dụ như giao cho chủ tịch tỉnh xác định dự án đó là khẩn cấp hay cấp bách và anh chịu trách nhiệm với quyết định này là giải quyết được. Còn nếu giao quyền mà không kiểm soát trách nhiệm thì đương nhiên sẽ có tiêu cực, không khẩn cấp thành khẩn cấp, đánh tráo khái niệm, không cấp bách thành cấp bách để người ta hưởng cơ chế. Quy định thẩm quyền đi liền với trách nhiệm là giải quyết được, kể cả tổng mức đầu tư, chất lượng công trình, tiến độ", bà Thanh nói.
